БУЛ СӨЗДӨРДҮН МААНИСИН БИЛЕСИЗБИ?

Бул жолу кыргыз тилиндеги сиз көп укпаган, балким, угуп, жакшы түшүнө албаган, же болбосо адабий чыгармалардан окуп калган сөздөргө орун берели. Анда мунусунда жалаң “А” тамгасынан башталган сөздөргө токтололу.

Абжөр – амалдуу, куу, шылуун. Абжөрлүк – амалдуулук, куулук, шылуундук. Мисалы: Кайран түлкү абжөрүң казы байлап семирди (Тоголок Молдо).

Абуз – кол менен жасалган көлчө (бассейн).

Ажыкыйык – жүйөлүү сөзгө көнбөгөн кер аяк, кежир, өжөр, өзүнүкүн бербеген. Мисалы: Адамдын ажыкыйыгы.

Агарыш – таарынычты жазышып, өткөн-кеткенди унутуп, бири-бирин кечиришүү, ичине кек сактабай жарашуу. Мисалы: Көпкө чейин саламга келишпей жүргөн эки дос эми агарышып, өткөн-кеткенди кечиришип, мурдагыдай жакшы мамиледе бололу дешти («Ала-Тоо»).

Ажат – араб сөзү, кем-карч, муктаждык. Мисалы: Көрсө, бул ажаттан чыккан үмүт «Ат коюу» экен (Даникеев).

Ажат ач – муктаждыгын чечип бер дегенди билдирет.

Ажыт – кандайдыр бир нерсенин маңызы, маани-жайы, жөнү. Мисалы: Ажытымды ачып берер бекенсиң? (Маликов).

Ажытын айруу – дааналап билүү, тактоо.

Азадар – аза тарткан, азалуу, кайгы-капалуу (өлгөн адамдын күйүмдүү кишилерине карата). Мисалы: Алты ай бою азадар болуп, өңдөн азган кез.

Азар түмөн – сансыз, эсепсиз, чексиз көп. Мисалы: Азар түмөн кол тартып («Манас», С.О.)

Адым – басып же чуркап бараткан адамдын шилтеген кадамы. Түрк тилдүү элдерге орток сөз. Мисалы: Саадат үйүнө улам жакындаган сайын адымын тездетип, акырында жүгүрдү (Айтматов).

Аксым – орой, бетке чабар, кыялы чатак, кызуу кандуу. Мисалы: Армандуу эрдин бактына аксым катын жолугат (Тоголок Молдо).

Сөздөр “Кыргыз тилинин сөздүгү” китебинен алынды

Гулийпа Маметосмон кызы

"Супер-Инфо" гезитинин материалдары жеке колдонууда гана уруксат. Жалпыга таратуу "Супер-Инфо" гезитинин редакциясынын жазуу түрүндөгү уруксаты менен гана болушу мүмкүн.
Комментарийлер (1)
Targarien
2021-06-18 02:47:40
Абжора деген соз окшойт тиги тулкуго тиешелуу семирди деп жатпайбы ) Кыргыздар купец деген созду да копос кылып алган менимче орусча эле соз
0
№ 966, 10-16-июнь, 2021-ж.
БАШКЫ БЕТ
СОҢКУ КАБАР
СУПЕР-ИНФО
SUPER.KG ВИДЕО
МЕДИА-ПОРТАЛ
Кинозал
ЖЫЛНААМА
Суперстан