ЖЫЛНААМА, 23-НОЯБРЬ: 1899-жылы СССРдин Эл артисти Муратбек Рыскулов төрөлгөн

СССРдин Эл артисти, Кыргыз ССРинин Токтогул атындагы Мамлекеттик сыйлыгынын лауреаты Муратбек Рыскулов 1899-жылы 23-ноябрда Нарын облусунун Жумгал районундагы Кайырма кыштагында туулган. Актёрдун чыгармачылыгынын алгачкы мезгилдеринде эле анын театр искусствосуна болгон жөндөмдүүлүгү даана көрүнө баштайт.

Бара-бара ал кайсы гана ролдо болбосун, табигый таланты менен бирге сахналык маданиятты өрчүтүп, чеберчилигин арттырууга жетишкен. Ошондой эле бир катар монументтүү драмалык (У.Шекспирдин "Отеллосунан" Отеллонун, "Король Лиринен" падыша Лирдин, М.Горькийдин "Егор Булычев жана башкаларындагы" Егор Булычевдин, Б.Жакиевдин "Атанын тагдырынан" Акылбектин) образдарын түзгөн. Лондондо өткөрүлгөн У.Шекспирдин 400 жылдык мааракесинде Муратбек Рыскулов падыша Лирдин монологу менен чет мамлекеттик көрүүчүлөрдү таң калтырган. Таланттуу актёр тарабынан түзүлгөн Лирдин образы психологиялык чындыгы жагынан татыктуу орунду ээлеген.

Актёрдун жубайы – анын кесиптеши, Кыргыз ССРинин Эл артисти Сабира Күмүшалиева болгон. Эки шайырдын бирге жашашы
бири-бирине канат-бутак болуп, жемиштүү иштегенге шарт түзгөн. Алар бир канча жыл бирге сахнада, үй-бүлөлүк турмушта тагдырдын ысык-суугун да бирге бөлүшкөн. Залкар актёрдун көзү өткөн соң жубайы С.Күмүшалиева: “Сахнада залкар актёр, үйдө мыкты ата, ак көңүл, кишиге катуу сүйлөбөгөн, оор басырыктуу жан эле. Экөөбүз “сен, мен” дешкен жокпуз, мага жаман сөз айтып, көңүлүмдү калтырган эмес. Мукем алып берген нерселер көзү өтсө да ошол бойдон күнү бүгүнкүсүндөй турат. Алмаштырбайм! Мукемдин колу тийген нерсенин баары мен үчүн кымбат”, - деп эскерген. Артисттер 38 жыл бирге жашашып, төрт баланы өстүрүшкөн.

1967-жылы Муратбек Рыскуловго "Король Лир" спектаклинде Лирдин жана "Атанын тагдыры" спектаклинде Акылбектин ролдорун аткарууда жогорку чыгармачылык чеберчиликке жетишкендиги үчүн "Кыргыз ССРинин Токтогул атындагы мамлекеттик сыйлыгынын лауреаты" деген наам берилген. Таланттуу актёрдун чыгармачыл эмгегин жогору баалап, өкмөт Муратбек Рыскуловду Ленин ордени, башка эки орден жана медалдар менен сыйлаган. Муратбек Рыскулов тууралуу "Муке" аттуу фильм тартылган. Ысымы Бишкек шаарындагы көчөгө жана Нарын облустук музыкалык драма театрына берилген.

Кыргыздын чыгаан уулу 1974-жылы 1-февралда дүйнөдөн кайткан.

23-ноябрга карата жылнаама.

Автор: Саадат Токтоболот кызы