Юрист Кайрат Осмоналиев Кыргыз өлкөсүнүн аймагы Кытайдын жери болгон деген макала боюнча: "ТИМ нота жибербесе да, расмий билдирүү жасап коюшу керек". КҮНСОБОЛ

Кытайдын басылмалары Кыргыз өлкөсү жана Казакстан жайгашкан аймак мурда Цин империясына караштуу болгон деген макала жарыялашты. Макала Кытайдын "toutiao.com" аттуу белгилүү сайтына 11-апрелде жарыяланганын "Азаттык" жазып чыкты.

14-апрелде Казакстандын тышкы иштер министринин орун басары Шахрат Нурышев Кытайдын Казакстандагы элчиси Чжан Сяону чакырып, сөз болуп жаткан макаланын мазмунуна нааразы экенин билдирип, Бээжинге нааразычылык нотасын жолдоду. Азырынча Кыргыз өлкөсүнүн Тышкы иштер министрлиги маалыматка реакциясын билдире элек.

Мындан улам SUPER.KG порталы "Кытайдын белгилүү сайттарында Кыргыз өлкөсүнүн жана Казакстандын аймактары Кытайдын жери болгон деген мааниде макалалар жарыяланганы талкууга түшүп жатат. Казакстан Кытайга нааразычылык нота жибергени белгилүү болду. Кыргыз бийлиги, Тышкы иштер министрлиги да реакция кылышы керек беле?" деген собол салды.

Юрист Кайрат Осмоналиев Тышкы иштер министрлиги тарабынан сөзсүз реакция болуш керек деген оюн билдирди.

"Мен Кыргыз мамлекети тууралуу жазылган макаланы окуган жокмун. Бирок Казакстандын реакция жасаганы боюнча сайттардан көрдүм. Тарых боюнча Улуу жүз, Орто жүз жерлери Цин империциясынын жери болгон деп жазылган. Ошондо батыш мамлекеттерге Орусия да кошулуп Кытайды жеңген болчу. Жеңгенден кийин Орусия айрым жерлерди өзүнө калтырган. Азыркы алыскы чыгыш жактагылардын бир тобу чын эле Кытайдын жерлери болгон. Апийим согушунан кийин Орусияга өтүп кеткен.

Макала боюнча Казакстандын реакциясы туура эле. Анткени азыркы учурда ушундай маселени козгогон туура эмес. Мейли тарых боюнча жаза берсе болот. Цин өтө күчтүү империя болгон. Согуштан кийин бир канча келишимдерге кол коюлат. Цин империясы өз ыктыяры менен жеңилген мамлекет катары кол койгон. Азыр бул маселени козгоп жатышканы туура эмес. Бул чагымчылдыкка окшоп кетет.

Биздин Тышкы иштер министрлиги да, албетте, Кытайга нота жибериши керек. Биз тарыхты билебиз, достук мамилени сыйлайбыз. Бирок ушундай чагымчыл макалалар көп жарыялана берсе, биздин мамилебизге зыянын тийгизиши мүмкүн. Бул боюнча өзүбүздүн позициябызды билдирип коюшубуз керек. Эгерде позициябызды билдирбесек булар макул экен деп ойлоп калышат. Мындан ары дагы бир топ макалалар чыгып, андан кийин биздин мамилебиз бузулушу ыктымал. Тышкы иштер министрлиги нота жибербесе да, расмий билдирүү жасап коюшу шарт. Унчукпай калбаш керек", - дейт Кайрат Осмоналиев.

Автор: Жылдыз Джускембаева