Өлкөбүздө акыркы убактарда өспүрүм кыздардын зордукталган учурлары көбөйүп жатат. Зордукчулардан жабыр тарткандардын жашы 4 жаштан 16 жашка чейин. Мындай кылмыштардын бети тез ачылуудабы же педофилдер өтө көбөйүп кеттиби? Жаз мезгилинин орто чендеринде да Аламүдүн РИИБинин кызматкерлери 7 жаштагы кызга кол салган адамды кармашкан.
СУУГА ТУМЧУКТУРУП, МУУНТУП...
Күбөлөрдүн айтымында жана тергөөнүн версиясы боюнча, окуя төмөнкүчө болгон:
11-апрелде кечки саат тогуздарда ээн талаада жетелешип келе жаткан эркек менен наристе кызды Мыкан айылынан Ленин айылына кетчү талаадагы жалгыз аяк жолдо бараткан кыз-жигит байкап калышкан. Эркек жетелеп келе жаткан кыз ыйлап алган. Мүмкүн, аларга кыз-жигиттин көңүлү деле бурулбастыр беле, бирок эркектин кызды зекип, “экөөбүздүн ортобузда болгон окуяны апаңа айтасыңбы?!” деп коркутуп жатканын кулактары чалып калат. Бул сөздү уккан кыз-жигит аларды токтотуп сураштыра башташат. Белгисиз эркек кыздын тууганы болорун, сөз укпагандыгы үчүн жазалап койгондугун айтканы менен, кыз "бул кишини тааныбайм, экинчи ирет көрүп жатам" деп ого бетер шекти күчөтөт. Кыздан айылдагы тааныган адамдарын сураштырып, аларга телефон чалып отурушуп кыздын таежесин таап, ага болгон окуяны айтышат. Таежеси күйөөсү менен жетип келгенде бейтааныш киши качып жөнөйт. Эки эркек кубалап жүрүп аны алыс узатпай кармап, колу-бутун байлап айылга алып жөнөшөт. Жолдо баратып алар 102 номерине чалып, милицияны да чакырышат. Андан кийин милиция кызматкерлерине жолугуп, биргелешип Аламүдүн РИИБине алып келишет.
Кармалгандын өздүгүн аныкташканда ал мурун 8 жолу соттолуп чыккан ошол эле айылдын 45 жаштагы тургуну Николай Ялама деген болуп чыгат. Ал кызды алдап талаага алып чыгып, сууга тумчуктуруп, коркутуп, зордуктаганга аракет кылган. Соттук-медициналык экспертиза кыздыгы айрылбагандыгын, бирок жыныс мүчөсүнүн айланасы бүт көгөрүп калгандыгын, арткы тешигинде да жарааттар бар экенин аныктаган. Учурда кылмышка шектелип кармалган Николай Ялама кылган кылмышын моюнуна албай жаткан чагы. Ал бир нече жолу соттолгондуктан, мындай берене менен ал жакта жооп берип калуудан коркуп, эч кандай көрсөтмө бербей койгон. Өзүнүн айтымында, абакта бул статья “не канает” экен. Ялама 25 жыл абакта жатып, ал жакта өзүнчө “авторитети” бар болгондуктан, бул кылмыш анын ал жактагы аброюна доо кетирет имиш. Андан көрө мындан мурда жасап, жашырып келген башка кылмышын моюнуна алган.
Мына, окурман, наристе кызды зордуктаса болот да, бул кылмышы үчүн абактагы “авторитетин” жоготсо болбойт экен. Андан көрө киши өлтүргөнү үчүн соттолгону жеңил тура. Кылмышкер үчүн бул күн наристенин тагдырына өмүр бою кара так болуп жазылып, психологиясын бузганы анын “авторитетинен” төмөн экен. Мындан сырткары кылмышка шектелип кармалган Николайдын Аламүдүн районуна караштуу бир айылда грек-рим күрөшү боюнча машыктыруучу болуп иштеген агасы наристенин апасын коркутуп жатыптыр. Анын ою боюнча, арыз ээси күнөөсүз адамды “подстава” кылган имиш. “Наристе алдап жатат, ал эми күбөлөр сатылып алынган. Эгер арызыңарды албасаңар, айылда жашооңор кыйын болуп калат” деп опузалап жатыптыр.
“ЗОРДУКТАГАН ЭМЕСМИН, КИШИ ӨЛТҮРДҮМ ДЕП ЖАТАТ” Аламүдүн РИИБинин тергөөчүсү Мурат Каликулов:
– Бул кылмыш тууралуу бизге маалымат түшөр замат опертоп жөнөп кеткен. Алар айтылган жерге барып, талааны бүт аңтарып издеп таппай жүрүшсө, кыздын туугандары кылмышка шектүүнү кармап, үйүнө алып кетип калышыптыр. Андан кийин гана жолугуп, биргелешип РИИБге алып келишкен. "7 жашар кызды зордуктаганга аракет кылган" деп шектелип кармалган Николай Ялама бул кылмыш тууралуу көрсөтмө бербей жатат. Бирок анын кылмышка тийиштиги бар экендиги тууралуу далилдер жетиштүү. Жабырланган кыз жана кылмышка шектүүнү кармаган адамдар күбө катары көрсөтмө берип, алар шектүү менен беттештирилгенде "ушул адам" деп айтып беришкен. Ялама абдан мас болгондуктан, кылмышын аягына чейин чыгара алган эмес. Зордуктоого аракет кылган бардык белгилер бар. Соттук-медициналык экспертизанын жыйынтыгында жабырлануучунун моюнунда муунтулгандан, түрткүлөгөндөн калган тактар бар экендиги, арткы тешиги айрылгандыгы ачык көрсөтүлгөн. Мындан сырткары кыздын көзүнүн айланасы көгөрүп, тизелеткендиктен, ал жерлеринде да тактар бар.
Тергөө учурунда Николай Ялама мурун башка кылмыш кылганын моюнуна алды. 19-февралда Ленин айылынын тургуну Савит Кожановдун үйүндө жайгашкан күркөгө уурулукка кирген учурда үй ээси келип калып, аны бычак менен сайып качып кеткен. Кожанов Чүй облустук ооруканасына жеткирилип, бычактан алган жаракатынан улам бир күндөн кийин каза болуп калган. Буга карата 104-берене боюнча кылмыш иши козголуп, иликтөө жүрүп жаткан эле. Ал иш да мага өткөрүлүп берилип, эки кылмыш бир өндүрүшкө бириктирилген. Яламанын үстүнөн Кылмыш жана жаза кодексинин 28-129-беренелери (зордуктоого аракет жасоо) жана 104-беренеси (ден соолукка атайылап оор залал келтирүү) боюнча кылмыш иши козголгон. Учурда бул кылмыш иши тергелип бүтүп, Аламүдүн райондук сотуна өткөрүлүп берилди. Жабырланган кыздын апасы Николай Яламанын агасы келип коркутуп жаткандыгы тууралуу арыз жазган. Бул боюнча биз кылмыш ишин козгой албайбыз, ошондуктан бул иш профилактика кылуу үчүн участкалык инспекторлорго өткөрүлүп берилген.
Бүгүнкү күндө канчалаган балдар көчөдө кароосуз жүрүшөт. Мындай учурлардан эч ким камсыздандырылган эмес. Ата-энелер жоопкерчиликтүү болуп, балдарды кароосуз таштабай, дайыма түшүндүрүү иштерин жүргүзүп туруулары керек.