23-март күнү Бүбүсара Бейшеналиева, Болот Миӊжылкиев, Чолпонбек Базарбаев өӊдүү залкар таланттарды жараткан Абдылас Малдыбаев атындагы Кыргыз улуттук академиялык опера жана балет театрынын сахнасында байдын балдары туулган күнүн белгилешти. Дүйүм тамак коюлган узун дасторкон өнөр адамынын бар байлыгы болгон ыйык сахнада жайылып, ошол жерден бири-бирине каалоо-тилек айтышып, чөйчөк кагыштырып баасы асман чапчыган шараптардан татып жаткандардын сүрөттөрү интернет айдыӊына таркап отурат.
Мындай нерсеге ишенүү кыйын, бирок бул факт. Айрым маалымат булактары ал күндүн күнөөкөрү өлкөдөн качып кеткен экс-премьер министр Данияр Үсөновдун уулу Мурат Үсөнов экенин айтып чыгышты. Дегеле Данияр Үсөновдун үй-бүлөсүндө майрамдарды бир башкача өткөрүү салтка айлангандай. Кезинде качкын премьер-министрдин Чыӊгыз аттуу уулу үйлөнгөндө Үсөнов падышанын кийимин кийип, башына таажы тагынып, айтор, падышага тете таасири бардыгын байкатууга аракет жасаган эле. Туулган күн ээсин куттуктап баргандардын арасында Бишкек шаардык кеӊештин депутаты Жумабек Салымбеков жана Арслан Кененбаев болгон. Бул фамилиялар да жөнөкөйлөрдөн эмес. Салымбековдор учурда өзүнчө партия түптөп, парламенттик шайлоодо бийликке келүүгө аракет кылып жаткандардан. Ал эми Кененбаевдер Бакиевге куда, Максим Бакиевдин жубайы ушул бүлөнүн кызы. 7-апрелде элди канга бөлөп, 86 адамдын өлтүрүлүшүнө күнөөлүү деп табылып, өмүр бою эркинен ажыратылган адамдын уулу минтип ыйык жерди тебелеп-тепсеп, билгенин кылып жүрөт.
ИШЕНГЕН КОЖО СУУГА АККАНДА...
Аз өтпөй Жумабек Салымбеков социалдык түйүндөгү баракчасы аркылуу: "Ооба, мен чынында эле Опера жана балет театрындагы бул иш-чарага катышкам. Мени туулган күнгө чакырышкан. Ал жакка маданияттуу адам катары бардым. Театрга эмнеге барышат? Ар убак Опера жана балет театрында маданий иш-чаралар, концерттер жана башкалар өткөрүлүп турат. Негизи өзүнүн жеке иш-чараларын ким кандай өткөрөрү бул ар кимдин өзүнүн иши",- деп билдирген. Жумабек Салымбековдун логикасы менен карасак, эртеӊ Курманжан датканын кийимдери, буюмдары сакталган Тарых музейине барып уул үйлөп, кыз берип той кылгандарды деле сындоонун кереги жок болуп калчудай.
Шаардык кеӊештин депутаты «маданияттуу адамдар театрга барат» деген ойду өтө чаташтырып алган көрүнөт. Эгер туулган күнү болуп жаткан адам конокторун ээрчитип театрга спектакль көргөнү барса, анда маданияттуу десе жарашар эле.
САХНАНЫ ТЕБЕЛЕГЕНИ ҮЧҮН ЖАЗАЛАНЫШЫ КЕРЕК
Кыргызстанда боло келгендей эле жогорудагы жорукка коомчулук кыжырданып бүтө электе аталган театрдын жетекчилигинин эч бир логикага сыйбаган жообу жарыяланды. Театр жетекчиси Тимур Саламатов: «Менден сүрөткө түшүп алалы, фотосессия жасайбыз деп суранышкан. Өзүм бул иш-чарага катышкан эмесмин»,- деп актанып чыкты. Ал эми Мурат Үсөновдун жубайы Айзада Үсөнова күйөөсүнүн туулган күнүндө сюрприз жасоо үчүн ушундай кадамга баргандыгын kabarordo.kg сайтына билдирди.
Ал эми Маданият, маалымат жана туризм министрлиги окуяны аморалдык мүнөзгө ээ деп баалап, театр жетекчилигине мыйзам чегинде катуу чаралар көрүлөрүн билдиришти. 25-март күнү өкмөт башчы Жоомарт Оторбаев маданият, маалымат жана туризм министри Алтынбек Максүтов менен жолугушуп, бул окуяга күнөөкөр болгондордун баарын жазалоо үчүн кызматтык иликтөө жүргүзүүнү тапшырды.
Эртеси маданият, маалымат жана туризм министрлиги А.Малдыбаев атындагы Кыргыз улуттук опера жана балет театрынын директору Тимур Саламатовду кызматтан алуу сунушун өкмөткө жиберди.
26-мартта Бишкек шаардык кеӊешинин КСДП фракциясынын депутаттары Опера жана балет театрындагы банкетке катышканы үчүн өз кесиптешин сынга алышты. Ага карата тиешелүү баа берип, чечим чыгарабыз дешти. Шаардык кеӊештин төрагасы Марат Аманкулов: «Биз фракция лидерлери менен чогулуп өкмөт башчы Жоомарт Оторбаевге жана Жогорку Кеӊештин спикери Асылбек Жээнбековго кайрылуу жолдогону жатабыз. Маданий мурастарга болгон мындай маданиятсыздыкка көӊүл буруу кажет. Театрдын директорунун кызматына ылайык келерин же келбесин карап көрүүнү өтүнөбүз»,- деп билдирген. Бирок кимдер жазаланат? Ижарага берген театр жетекчиси сөзсүз өз жазасын алыш керек. Ал эми ошол майрамды уюштургандарчы? Алар кандай жаза алат? Эгер аларга чара көрүлбөсө, эмки туулган күн кайсы мамлекеттик мекемеде өткөрүлөрүн гана күтүш керек.
Мирлан Өмүралиев
politika@super.kg