Эркин Мээрканов, композитор: “КАЙРАТ КЫРГЫЗ КЕТИРГЕН ЧЫГЫМЫМДЫ АКТАГАН ЖОК”

Былтыр кыргыз эстрадасында Кайрат Кыргыз деген ысым бум жараткан. Клеёнкадан тигилген кийим, сербейген чачы, калың чийилген кара кашы дароо көзгө урунуп, жаш балдардын сүймөнчүлүгүнө айланса, көпчүлүгү сындап эле жатып калышты. Кайрат Кыргыз мурун фольклор ырчысы Кайрат Салмакеев экенин көпчүлүк биле бербесе керек. Учурда ырчы менен продюсери Эркин Мээркановдун ортосунда келишпестик болуп, продюсер сотко кайрылганын айтат. “Кайрат жаңы иштешип баштаганда менин бир сөзүмдү эки кылчу эмес. Акыркы кезде жылдыз оорусуна кабылып, мени алдоону адатка айлантты. Мындан ары аны менен иштеше албайм”,- деген Эркин мырза редакциябызга кайрылды.

“КАЙРАТТАН ЭЧ НЕРСЕ ЧЫКПАЙТ ДЕШКЕН”

– Мен 5 жылдан бери фольклор ырчысын заманбап стилде алып чыксам деп максат кылып жүргөм. Былтыр жайында Эркиндик бульварында отурсам Кайрат Салмакеев өтүп баратыптыр. Учурашып, “сизге аранжировка жасатайын деп жаткам” деп калды. Көпкө тааный албай, эстей албай жатып, салттуу музыка жанрында ырдаарын эстедим. Кайратка идеямды айтсам, дароо макул болуп, бат эле ишке кириштик. “Жаштык кез” аттуу ырды жаздырып, байпагынан чач жасалгасына чейин сатып алып, имиджинин үстүнөн 3 айдай иштедим. Ошол учурда мага эч ким ишенген эмес. “Эмне кыласың аны менен иштеп? Андан эч нерсе чыкпайт” деген кептерди айтышты. Чынында Кайрат өзү деле популярдуу болуп кетерин күткөн эмес. А мен баарын билип, көзүм жетип турган. “Мейли, силерге жакпаса, мага жагып жатат” деп ого бетер күчтөнүп иштей бердим.

Клипти октябрда эфирге бергенден бир жума өтпөй ар кандай пикирлер жаай баштады. Мен Кайратка алдын ала “сындар көп болот, сен эч нерсеге көңүл бурба” деп кулагына куюп койгом. Андыктан сын-пикирлерге даяр болчубуз.

“КАЛПТЫ КӨП АЙТЫП БАШТАДЫ”

– Ошентип акырындан чакыруулар келе баштады. Жаңы жыл алдында маданият министрлиги жана бир телеканал майрамдык кече уюштуруп, бизди чакырышкан. Кайрат Кантка барып келе калайын деген боюнча уят кылып келбей койду. Такыр байланыша албай, аргасыздан уюштуруучулардан кечирим сурадым. Ошол күнү дагы башка 2 тойго чакырышкан. Ал жакка болсо жетип келди. Башында экөөбүз тең жаш эмеспиз, сахнада көп жылдан бери келатабыз, келишими жок эле бири-бирибизге ишеним артып иштешебиз деп жаткам. Мени уят кылгандан кийин ага ишенбестик пайда болуп, 5 жылга келишим түздүк.

Келишимден кийин жакшы эле иштешип баштадык. Кайрат жыл сайын Жети-Өгүз райондук администрациясы менен фестиваль өткөрөт экен. Былтыр ошол жакка кеткенде дагы иш-чарага чакыруу түшүп калды. Ага чалсам “бара албайм, мени милиция кызматкерлери кармап кетти” дейт. Ишенбей дагы алдап жатат деп шекшидим да, апасына чалдым. Көрсө, Кайрат былтыр фестиваль өткөрүп, бирөөлөргө 300 миң сом карыз болуп калган экен. Ошентип 3 күн камакта жатып, бир жуманын ичинде төлөмөй болуп чыгат.

Жети-Өгүздөн келгенден кийин алдаганы ого бетер көбөйдү. Мага айтпай Беловодское, Кара-Балта, Ат-Башыга концерт коюптур. Менин кабарым жок, мунун баарын элден угуп жаттым. Афишаларын тааныштарым сүрөткө тартып жөнөтүшөт, көргөндөрүн айтышат. Кайратка "эмнеге мага айтпайсың?" десем, "мен койгон жокмун" деп моюнуна албайт. Мен калп айтканды жек көрөм, “кайда барсаң да мени кабардар кылып турчу, продюсериң болуп баскан-турганыңды элден угуп жатам” деп бир нече жолу эскерттим. Тилекке каршы, жыйынтык болбоду, каратып туруп мени алдап жатканына жиним келип, "мындан ары концерт койбойсуң" деген талап койдум. Кайрат “мага концерт койгонго тыюу салгыдай сен кимсиң? Мен өзүм билем коёмунбу-жокпу” деп көңүлүмдү ооруткан сөздөрдү айтты. Ошондон кийин таптакыр ишеничимден чыкты.

“ЖЫЛДЫЗ ООРУСУНА КАБЫЛДЫ”

– Кайрат Кыргызды иш-чараларга, тойлорго көп чакырышчу. Бир-эки жолкусунда “сөзсүз барам, буюртма ала бериңиз” деп ишендирип, кардарлардан алдын ала акча алып койсом келбей койду. Ал эми өзүнүн кардарларына барат, гонорарын мени менен бөлүшпөйт. Кайрат бир сом коротпосо, мен анын баскан-турганынан бери баарын жасап, ыр жаздырып, клип тарттырып даярдап берип жатсам, элге таанылгандан кийин мени укпай койсо кантип жиним келбесин?! Бардык нерсенин чеги болот экен, артынан сая түшө берип тажап кеттим.

Жакында Ысык-Көлдө чогуу отуруп калып, ушул кезге чейин чогулуп калган сөздөрүмдүн баарын айттым. “Буга чейин сен эч ким эмес болчусуң. Канча жыл ырдап жүрүп калың элге чыга алган эмессиң. Мен сени тааныттым” дедим. Бул чындык. Ошол кептерим ага катуу тийгенби, акыркы кезде телефонго жооп бербей жүрөт.

Мен Кайрат Кыргызга чоң пландарды койгон элем. Казактар “Жаштык кез” аттуу ырыбызды сурап, казакчага которуп беришкен. Жарым жылдан бери Кайратты ырдата албай убара тарттым, жалкоолонуп моюну жар бербей койду. Жылдыз оорусуна кабылып, көөп кетти. Оңою менен эмоцияга алдырбаган адам элем, акыркы күндөрү нервим чыңала баштады.

Жакында дагы бир жакшы хит чыгармакпыз, ал да калды. Түркияга барып клип тартсакпы деп жатканбыз. Ал да жок. Кайратка мен жаздырган ырларды аткарганга тыюу салгам. Бирок дагы деле тойлордо ырдап жүрөт. Аны билип эле турам. Анткени Кайрат Кыргыздын атын чыгарган “Жаштык кез” ыры. Учурда ырларыма автордук укук боюнча жактоочу менен сүйлөшүп, сотко кайрылдым. Мындан ары сот аркылуу чечишебиз.

“КАЙРАТТА МЫНДАЙ МҮМКҮНЧҮЛҮК ЭМИ БОЛБОЙТ”

– Жакында бир телешоуго барып, "Эркин Мээрканов менин продюсерим эмес" деп айтыптыр. Кээде "кетсе кетсин" деп кол шилтеп салгым келет, болгону ага кетирген чыгымымды кайтарып алсам дейм. Мен "Жаштык кез" ырынын аранжировкасын башкага 5000 долларга жасап бермекмин, клибин 1200 долларга тарттыргам. Андан сырткары "Жактырам", “Гүлдөйжан”, “Сүйүү ыры”, “Жаштарга” аттуу ырларын бөлөктөргө 700 доллардан 3000 долларга чейин сатмакмын. Жалпы жонунан Кайрат Кыргызды таанытуу үчүн 30 миңдей доллар жумшалды.

Кайратта эми мындай мүмкүнчүлүк болбойт. Дегеним, азыркыдай популярдуулукка жетиши кыйын. Эгер профессионал бирөө менен иштешсе, балким, чыгып калар, бирок мен андай адамдарды көрбөй элемин.

Гүлжамал Абылкасымова
star@super.kg

 Кыстарылган видео