ГАЙМОРИТ: мурун көңдөйүн абайлаңыз!

Гайморит – бул гаймор көңдөйлөрүнүн сезгениши менен мүнөздөлгөн оорулуу абал. Бул оору көп учурда сасык тумоо, аллергия же башка инфекциялардан улам келип чыгат жана өз убагында дарыланбаса, олуттуу кесепеттерге алып келиши мүмкүн. Илдет тууралуу ЛОР-дарыгер Азамат Алмазбеков маалымат берет.

Гаймориттин негизги себептери

Гаймориттин пайда болушуна бир катар факторлор таасир этет, алардын катарына төмөнкүлөр кирет:

1. Инфекциялар. Вирустук, бактериялык же грибоктук инфекциялар гаймориттин эң көп кездешкен себептеринин бири болуп саналат.

2. Аллергия. Поллиноз (гүл чаңына болгон аллергия) же башка дем алуу жолдорунун аллергиялары мурун былжырын шишип, гаймор көңдөйүнүн өтүүсүн тосуп, инфекциянын өнүгүшүнө шарт түзөт.

3. Мурундун түзүлүшүнүн аномалиялары. Мурун кыйшайган учурда же полиптер пайда болгондо, гаймор көңдөйлөрүнүн дренажы бузулуп, сезгенүү процесси башталышы мүмкүн.

4. Иммунитеттин алсыздыгы. Организмдин коргонуу күчү төмөндөгөндө инфекцияларга туруштук берүү кыйын болуп калат.

5. Зыяндуу адаттар. Тамеки тартуу мурун былжырынын коргонуу функцияларын начарлатат.

Гаймориттин негизги белгилери

Гаймориттин баштапкы белгилерин билүү ооруну эрте аныктоого жана анын өнөкөт түргө өтүүсүнүн алдын алууга жардам берет. Негизги белгилер төмөнкүлөр:

• Мурун бүтүп, дем алуунун кыйындашы

• Маңдай жана бет сөөгүндөгү оорутуучу сезимдер

• Мурундан коюу, саргыч же жашыл түстөгү заттын бөлүнүп чыгышы

• Баш оору, айрыкча башты ылдый эңкейткенде

• Дене табынын көтөрүлүшү

• Алсыздык, бат чарчоо жана жалпы алсыздык

Дарылоо ыкмалары

Гайморитти дарылоодо комплекстүү мамиле керек. Дарылоонун негизги ыкмалары төмөнкүлөрдү камтыйт:

1. Дарылар менен дарылоо:

• Бактериялык гайморитте антибиотиктер (врачтын дайындоосу менен)

• Иммуномодуляторлор

• Мурунга тамчылатуучу каражаттар

• Оорутуу сезимин азайтуучу жана дене табын түшүрүүчү дары-дармектер

2. Физиотерапия:

• УВЧ, лазер терапиясы, ингаляциялар

• “Кукушка” ыкмасы менен мурун көңдөйлөрүн жууп-тазалоо

3. Оперативдик жолдор:

• Татаалдашкан учурларда пункция жасалып, гаймор көңдөйүнөн былжыр жана ириң чыгарылат

Гайморит – бул олуттуу жана татаалдашкан учурда хирургиялык кийлигишүүнү талап кылышы мүмкүн болгон оору. Анын алдын алуу ден соолукка кам көрүүнүн маанилүү бөлүгү болуп саналат. Оору пайда болбой турган шарттарды түзүү үчүн бир катар алдын алуу чараларын көрүү керек.

Гаймориттин алдын алуунун негизги жолдору

1. Иммунитетти чыңдоо

Күчтүү иммунитет организмди инфекциялардан коргоп, гаймориттин өнүгүшүнө жол бербейт. Иммундук системди чыңдоо үчүн төмөнкүлөр керек:

• Ден соолукка пайдалуу тамактануу. Витаминдерге, айрыкча С жана D витаминдерине бай тамактарды (цитрус жемиштери, жашылча-жемиштер, балык, жаңгак) көбүрөөк керектөө

• Физикалык активдүүлүк. Туруктуу түрдө спорт менен машыгуу (жеңил көнүгүүлөр, сейилдөө, йога) организмдин каршылыгын күчөтөт

• Дем алуу жолдоруна көңүл буруу. Дененин ашыкча суукка учурашын алдын алуу жана мезгилдик оорулардан сактануу

2. Дене табын сактоо жана сууктан коргонуу

Суук тийүү гаймориттин негизги себептеринин бири болуп саналат. Анын алдын алуу үчүн төмөнкү чараларды көрүү керек:

• Суук мезгилде жылуу кийинип, өзгөчө башты жана моюнду коргоо

• Узак убакыт муздак абада болбоо жана шамалдан сактануу

• Нымдуу жана суук жерде узак убакыт жүрүүдөн качуу

3. Мурун көңдөйүнө туура кам көрүү

Мурун көңдөйүнүн гигиенасын сактоо инфекциялардын алдын алуунун маанилүү бөлүгү болуп эсептелет.

• Мурунду үзгүлтүксүз жууп туруу. Туздуу эритме же атайын фармацевтикалык каражаттар менен мурунду чайкоо (күн ара 1-2 жолудан)

• Мурун былжырын кургатпоого аракет кылуу. Үйдүн ичиндеги абаны нымдап туруу (60-70 пайыз нымдуулук деңгээлин сактоо)

• Кургак жана чаңдуу жерлерден качуу. Бул шарттар мурун былжырын кургатып, сезгенүүгө алып келиши мүмкүн

4. Аллергиядан сактануу

Аллергия гаймориттин өнүгүшүнө өбөлгө түзүшү мүмкүн, ошондуктан аллергиялык факторлорду көзөмөлдөө маанилүү:

• Аллергендерден оолак болуу. Үй ичин таза кармоо, чаң, жүндүү жаныбарлар жана кычыштыргыч заттардан арылуу.

• Аллергияга каршы дары-дармектерди колдонуу. Врачтын сунушу боюнча антигистаминдерди алуу.

5. Сасык тумоону жана башка дем алуу органдарынын ооруларын өз убагында дарылоо

Сасык тумоону убагында жана толук айыктыруу – гаймориттин алдын алуунун маанилүү фактору:

• Суук тийгенде же сасык тумоого кабылганда мурунду убагында тазалап, врачка кайрылуу

• Антибиотиктерди врачтын көрсөтмөсү жок ичпөө, себеби бул иммунитетти төмөндөтүп, бактерияларга туруктуулукту жогорулатат

• Өздүк гигиенаны сактоо: колду тез-тез жуу, айрыкча коомдук жайларда болгондон кийин

6. Дарыгерге убагында кайрылуу

Эгерде мурун бүтүү же башка дем алуу жолдоруна байланыштуу көйгөйлөр пайда болсо, өз алдынча дарылабастан, дароо ЛОР-врачка кайрылуу сунушталат. Кеч кайрылуу оорунун өнөкөт түргө өтүшүнө алып келиши мүмкүн.

7. Зыяндуу адаттардан баш тартуу

Тамеки тартуу мурун былжырын дүүлүктүрүп, анын коргонуу функцияларын алсыратат. Гаймориттин алдын алуу үчүн зарыл:

• Тамекини таштоо

• Түтүндүү чөйрөлөрдөн алыс болуу

• Организмди токсиндерден тазалоо үчүн көбүрөөк суу ичүү.

жыйынтыктап айтканда...

Гаймориттин алдын алуу үчүн иммунитетти бекемдөө, мурун көңдөйүнө туура кам көрүү, сууктан коргонуу жана ооруларды убагында дарылоо керек. Туура жашоо образын карманып, ден соолугуңузга кам көрсөңүз, гаймориттин алдын алып, оорунун өнүгүшүнө жол бербейсиз.

Эгерде гаймориттин белгилерин байкасаңыз, өз алдынча дарылабастан, убагында ЛОР-врачка кайрылуу маанилүү. Өз маалында башталган дарылоо оорунун өнөкөт түргө өтүп кетүүсүнүн алдын алат жана тез айыгууга жардам берет.

Асел Нурбекова