Москвадагы өрт: Кайран кыргыз, түгөнгөн сайын түтөгөн кыргыз... (фото+видео)

Шордуу кыргыз, ай, шордуу кыргыз, түгөнгөн сайын түтөгөн кыргыз. Көр оокаттын айынан 14 кызын тилсиз жоого жалматып, мындай күндү Кудай башыңа салбаса не? Угуп-билгендин баары “ажалдан алып кала албадык, кечиргиле, кечиргиле, кечиргиле...” деп гана тим болушту. Улуу-кичүү дебей көзүнөн жаш агызып, кайгыга батты. 14 периште 14 үйдүн куту, 14 үйдүн кызы эле. Өзгөчө он гүлүнүн бир гүлү ачылбай жатып бөтөн жерде, бөтөн элде көз жумган кыздардын өлүмү орду толгус чоң жоготуу болду.

14 кыз-келиндин эң эле улуусу 41 жашта болсо, кичүүсү 18ге толо элек өспүрүм кыз болду. Айрымдарынын артында 2-4 баласы бар болуп чыкты. Каза болгондордун ичинен 26 жаштагы Айчүрөк Абдумаматованын жолдошу Хусмидиндин “Эки кызыма эми эмне деп айтам?” деп мукактанып ыйлаганы мен үчүн асманды жерге таштап жибергендей туюлду. Хусмидин менен телефон аркылуу сүйлөшүп жатып ал гана эмес, мен да артында калган 4-5 жаштагы эки кызынын тагдырына кайгырдым, айла жок, көңүл айтып эле кала бердим.

Айрымдары күнөөнү кимге коёрун билбей башы маң болсо, айрымдары ушул окуя үчүн бийликти, чиновниктерди күнөөлөштү. Кырсыктан аман калган кыздардын бири бул ойду бекемдеди. "Буга ким жооп берет? Мунун баары өлкөбүздөгү коррупционерлердин айынан! Эгер биздин өлкөбүздө баары жайында болсо, биз бул жакка келбейт болчубуз. Биз мекенибизде жашап-иштемекпиз, минтип азап чегип жүрбөйт болчубуз!" деп зар какшады. Мына бул күн кыргыздын нагыз жүзүн көрсөтүп, көзүн ачты.

Ош шаарынын мурдагы мэри Мелис Мырзакматов да: "Силерди коргой албаган, күлгүн жаш курагыңарда бөтөн эл, бөлөк жерде ажалга алдыртып ийген кыргыз жигиттерин кечиргиле. Өз элин, өз жерин өзгөлөрдөн коргой албаган арсыз бийликтин алсыздыгын кечиргиле. Кечиргиле..." - деп Фейсбуктагы баракчасына жазып чыкты. Андан кийин эле депутат Өмүрбек Текебаев да көңүл айтып, улуттук экономиканын жүгүн биздин кыз-келиндер көтөрүп жүргөнүн көргөзгөнүн өзүнүн көңүл айтуусунда өзгөчө белгилеп кетти. Ошондой эле кыздардын ичиндеги аткарылбай кеткен арманын туюп: "Алар "үй-бүлөлүү болсом" деп, үй-бүлөсү барлар "балдарынын жана ата-энелеринин сүйүнүчүн көрсөк" деп тилек кылышкан. Балдары кантип биринчи жолу мектепке барганын, чоңойгонун жана үйлөнгөнүн көргүсү келишкен. Ата-энелери жана алыста калган туугандары менен жолугуп, аларды кубандыргысы келишкен", - деп эскерди. Чынында, балдарын бапестеп багып отуруп алышса болот эле, бирок андай кыла алышкан жок. Ата энесинин, бир туугандарынын алдында жаркылдап жүрүшсө, секелек кезинде көр оокаттын айынан тентибей (бөтөн жерде жүрбөй) жогорку окуу жайда окушса жарашпайт беле?..

Социалдык түйүндөрдө биринен сала бири демилге кылып жатышып, экинчи күнү Бишкектеги Уркуя Салиеванын эстелигинин жанында аза күтүү уюштуруп, гүл коюп эскеришти. Москвадагы мекендештер окуя болгон басмакананын жанына чогулуп эскеришти, бирок ал жетишсиз экенин көрүп, республикалык деңгээлде аза күтүү керектигин бир дем менен демилге кылышты. Мына ушундан кийин президент Алмазбек Атамбаев 29-август күнүн аза күтүү күнү деп жарыялоо жөнүндө жарлыкка кол койду. Ага ылайык, шаан-шөкөттөр токтотулуп, өлкө желеги бүгүн Кыргыз жеринде желбиреген жок.

Депутат Аида Салянова эгемендүүлүктүн 25 жылдыгын белгилөөнү, Дүйнөлүк көчмөндөр оюндарын өткөрүүнү токтото турууга чакырды. "Кайсы арыбызга майрамдайбыз?" деп чындыкты айтты. Анын сөзүн колдогондор, кодулагандар да болду. Албетте, 14 кыз-келининен айрылган кыргыз кантип майрамдап, кантип баш көтөрөт? Бирок бүгүн Бишкектеги "Ала-Тоо" аянтында сахнанын жасалгаланып жатканы эгемендүүлүк белгиленерине далил болду.

Акындардын ырлары

Кармап алып татаал турмуш этегин,
Эх, өмүрлөр, батпы ушунча кетериң?
Эми туйдум, карындаштар, эжелер,
Менин дагы бир тууганым экенин.

Каза болгондордун аты-жөнү:

1. Жумадылова Нурай Азаматовна, 10.09.1998-жылы туулган, Ысык-Көл облусунун Ак-Суу районундагы Ак-Булуң айылынан;
2. Бообекова Гүлбара Жумабековна, 16.07.1971-жылы туулган, Чүй облусунун Кемин шаарынан;
3. Раимкулова Динара Исмаиловна, 10.08.1983-жылы туулган, Сузак районунун Кыз-Көл айылынан;
4. Абдуганиева Жаркынай Убайдуллаевна, 16.02.1982-жылы туулган, Ноокат районундагы Төөлөс айылынан;
5. Базарбай кызы Айсулуу, 01.01.1993-жылы туулган, Өзгөн районундагы Куршаб айылынан;
6. Азимжан кызы Махигүл, 03.12.1995-жылы туулган, Ноокен районунун Курулуш айылынан;
7. Камчыбекова Алмаш Курманбековна, 27.01.1998-жылы туулган, Өзгөн районундагы Куршаб айылынан;
8. Топчиева Алина Хусановна, 05.05.1994-жылы туулган, Ош шаарынан;
9. Абдаким кызы Айкөл, 19.01.1993-жылы туулган, Алай районундагы Кабылан-Көл айылынан;
10. Канатбек кызы Алина, 08.02.1994-жылы туулган, Ноокат районундагы Төөлөс айылынан;
11. Коргонбай кызы Жаңылмырза, 12.02.1995-жылы туулган, Кара-Суу районундагы Кара-Дөбө айылынан;
12. Маматкасымова Индира Идрисовна, 18.08.1977-жылы туулган, Ысык-Көл облусунун Каракол шаарынан;
13. Алабердиева Кыял Дөөлөткелдиевна, 25.04.1986-жылы туулган, Ак-Суу районундагы Челпек айылынан;
14. Абдумаматова Айчүрөк Баитовна, 24.03.1990-жылы туулган, Ош шаарынан.