Жылнаама

19- Август 1883 -жылы франциялык кутюрье, мода жаратуучу Габриель Коко Шанель туулган

Улуу мода ханышасы Габриель Коко Шанель Франциянын Сомур шаарында төрөлгөн. Ата-энеси чогуу жашабагандыктан, кичинекей кыз жетимдер үйүндө тарбияланган. 12 жашка толгондо апасы каза болот да, атасы Габриелди католик мектебине киргизет. Жаштайынан эле Габриелдин мүнөзүндө өжөрлүк, көз карандысыздыкка, эркиндикке умтулуу сезимдери өрчүй баштайт. Интернатта дайыма бир форма кийип тажаган Габриель аялзатын өзү каалагандай кылып кийинтүүнү самачу. Өз алдынча жашоосун баштагандан кийин кездеме саткан дүкөнгө орношуп, кечкисин жергиликтүү кафеде ырдап жан бакчу. “СоСо” деген ырды көп ырдаганы үчүн аны Коко деп атап коюшкан. Ырчылыктан эч пайда көрбөсө да, көптөгөн бай, таасирдүү адамдар менен достошууга жетишкен. 1913-жылы Этьен Бальзан аттуу адам Габриелге Довиль шаарында баш кийим сатуучу дүкөн ачып берет. Шанелдин алгачкы кардарлары пайда боло баштайт. Иши оңунан чыгып, өзүнө ишене баштаган Габриель Бальзандан кол үзөт. Кичинекейиндеги тилеги орундалып, кийим чыгарууну ойлонот. Кээ бир кийимдерди Шанель түшүндө көрүп, анан тикчү дешет. Аялдар үчүн шым, пиджак, юбкалардын жаңы үлгүлөрүн, спорт кийимдерин чыгара баштайт. Баш кийим, зер буюмдарынан сырткары атыр чыгарууга да жетишет. Анын атактуу “Шанель №5” деп аталган атыры бүгүнкү күнгө чейин эч өзгөрүлбөгөн, кайталангыс жытка ээ.

1914-жылы согушка катышкан аялдар үчүн Коко Шанель атайын тыкыс кийимдерди даярдаган. Мода дүйнөсүн жаңыртып, биринчи жолу санын көрсөтүп юбка кийген, чачын кыска кылып кырктырган, сумканы ийинге асынып баштаган. Франциядагы бардык аялдар анын кылганын кайталап турушчу. 30-жылдардын аягында Габриель кокусунан бардык дүкөндөрүн жаап, Швейцарияга көчүп кеткен. Бирок Кристиан Диор аттуу атаандашы пайда болгондо 70 жаштагы Шанель кайрадан мода чөйрөсүнө кайтат. Коко Шанель жылына 160 миллион доллар киреше алып келген “Шанель үйүн” түзүп, 88 жашында Парижде көз жумат. Эркектер аны сулуу, акылдуу аял катары, айымдар улуу эжесиндей кеңешчи деп сезишкен. Коко Шанелдин айткан сөзү аны тааныгандардын эсинде көпкө чейин калган: “Эгер сиз канатсыз жаралсаңыз, анын өсүп чыгуусуна тоскоол болбоңуз”.