Көздүн саламаттыгын сактоо үчүн, күндөн коргоочу көз айнек тагууну адатка айлантуу керек. Себеби көзгө корголбой кирген ультрафиолет нурлары көздүн ар кандай ооруларын, мисалы, птеригий, катаракта, пингекула, фотокератит, фотоконьюнктивит сыяктуу ооруларды жаратышы мүмкүн. Күндөн коргоочу көз айнектин пайдасы жана аны туура тандоо боюнча врач-офтальмолог Акылай Эрмекова айтып берет.
- Көз ооруларын алдын алууда күндөн коргоочу көз айнектин орду?
- Күндүн нуру көзүбүзгө зыян экенин көпчүлүгүбүз эле билебиз. Анын кесепети бир канча ооруларга алып келет. Андыктан күндөн коргоочу көз айнекти дайыма колдонушубуз керек. Өзгөчө күн ысык мезгилде жадакалса кышында да пайдалануу туура болот.
- Кандай ооруларга алып келиши мүмкүн?
Катаракта
Катаракта - көздүн начар көрүүсүн шарттаган көрүүнүн бузулушу. Катарактага чалдыккан адамдар көздөрүнүн бүдөмүк болуп, жаркыраган жарыкка сезимтал болушат. Адатта, катаракта карылыкка байланыштуу пайда болот, анда 40 жашка чыкканда көздүн линзасындагы белоктор бузула баштайт. Ультрафиолет нурларынын таасири катаракта пайда болушун тездетүүчү факторлордун бири болушу мүмкүн.
Птеригиум
Бул абал көздүн актарында өскөн саргыч же кызгылт кабыкчалуу ткандардын болушу менен мүнөздөлөт. Айрым учурларда, бул кыртыш көздүн чел кабыгына чейин өсөт. Птеригиумдун өсүшүнө ультрафиолет нурлары менен чаңдын тез-тез таасир этиши себеп болот. Птеригиум көбүнчө күнгө көп убакыт короткон, жылуу климатта жашаган жана күндөн көз айнек тагынбай койгон адамда пайда болот. Өсүп келе жаткан бул ткань рак эмес, бирок ал дүүлүктүрүп же көздүн чел кабыгын каптап, көрүнүшүнө тоскоол болуп жатса, аны алуу үчүн операция жасоо керек.
Pinguekula
Бул көздүн бузулушу конъюнктивада (көздүн ак бетин каптаган ачык жана жука кабыкчанын) кабыкчанын жанында сары түстөгү шишиктин болушу менен мүнөздөлөт. Пингекула көбүнчө птеригиумага окшош. Мунун себеби бир эле, себеби көзгө күндүн көз айнегин колдонбостон күндүн нурлары тийет.
Фотоконьюнктивит жана фотокератит
Табигый же жасалма жол менен ультрафиолет нурларынын таасири узак убакыт аралыгында пайда болуп, көздүн чел кабыгынын катуу жабыркашына же күйүп кетишине алып келет. Мындай абал фотокератит деп аталат. Фотокератит менен ооруган адамдын башы айланып, көзү ооруп, туруктуу суудай баштайт, кабагы шишип, көзү кызарып же убактылуу көрбөй калат. Фотоконьюктивация - бул күндүн нуру тийгенден кийин бир нече сааттан кийин көздүн конъюнктивасы сезгенип, өтө ооруткан шарт.
- Көз айнекти кантип туура тандоо керек? Эмнесине көңүл буруу зарыл?
Күндөн коргоочу көз айнекти тандоо бир гана стилде эмес. Ошондой эле анын түрүн жана ультрафиолет нурларынан коргоодогу натыйжалуулугун эске алуу керек. Күндүн көз айнектери деп ультрафиолет нурларын 100 пайыз тосконго жөндөмдүү көз айнектер эсептелет. Көз айнекти тандоодо албетте сапатына көңүл бурабыз. Мындан сырткары көз айнекте UV деген белги болушу керек. Түсүнө да көңүл буруу зарыл. Мисалы, кара көз айнек каректи кеңейтип, тескерисинче көзгө көп нур киргизип зыянын тийгизет. Мындан улам биз дарыгерлер өтө кара эмес, боз, күрөң, жашыл көз айнектерин сунуштайбыз. Ал эми кызыл жана көк түстөгү көз айнекти сунуштабайт элем. Анткени алар көздү бат чарчатып, терс таасирин тийгизиши мүмкүн. Көз айнекти тандаганда чоң көлөмдөгү күн көз айнегин тандоо керек. Канчалык чоң болсо, ошончолук жакшы, анткени ультрафиолет нурларынын көзгө капталдан киришине тоскоол болот.
Дарыгерден пайдалуу кеңеш:
Көздөр - бул абдан маанилүү бир сезгич шайман. Келечекте көзүңүзгө көйгөй жаратпаш үчүн, көзүңүздүн ден соолугуна кам көрүп, ультрафиолет нурларынан коргогон күн көз айнектерин колдонуңуз. Чындыгында, балаңызга кичинекей кезинен баштап күндөн коргоочу көз айнек колдонууга үйрөтүү, алардын көзүн сергек кармоо үчүн жасалышы керек. Ошол эле учурда түздөн-түз күн астында иш-аракеттерди жасоодо, көлдүн жээгинде ойноп жатканда жана спорт менен машыкканда күн көз айнегин сөзсүз тагыныңыз.
Катаракта
