ЖЫЛНААМА, 9-НОЯБРЬ: 1801-жылы коюлтулган сүттү ойлоп тапкан америкалык ишкер Гейл Борден туулган

Коюлтулган сүттү даярдоо ыкмасын ачкан америкалык ойлоп табуучу жана ишкер Гейл Борден АКШнын Нью-Йорк штатында 1801-жылы 9-ноябрда жарык дүйнөгө келген. Анын үй-бүлөсү 1814-жылы Кентукки штатына, андан ары Индиана штатына көчүп барып жашап калган.

1821-жылы Г.Борден ден соолугуна байланыштуу Миссисипи штатынын түштүк-батышына көчүп барып, мектепте мугалим болуп эмгектенген. 1829-жылы Г.Борден Техас штатына барып, шаардын алгачкы топографиялык картасын иштеп чыгат. 1835-жылы ал Томас аттуу бир тууганы менен Техас штатынын “Telegraph and Texas Register” деп аталган алгачкы гезитин негиздеген. Ошондой эле Г.Борден аталган штаттын Конституциясын түзгөнгө жардам берген. Деңиз жээгинде коюлуучу кийим алмаштыруучу кичинекей кабинаны дагы ойлоп тапкан. Мындан тышкары ал эттен бисквит жасоо менен алектенген. Мындай тамак узак мөөнөткө чейин бузулбай сакталып, узак сапарга чыккан адамдарга керектүү тамак-аш болгон. Бирок анын даамы жакшы эмес болгондуктан, дүйнө жүзүнө тараган эмес. 1853-жылы Г.Борден коюлтулган сүттү ойлоп таап, 1856-жылы 19-августта ага патент алган. 1856-жылы Нью-Йоркто коюлтулган сүт компаниясы ачылган. АКШда жарандык согуш болгон учурда коюлтулган сүткө болгон суроо-талап күчөп, Г.Бордендин компаниясынын кирешеси көбөйгөн.

Г.Борден 1874-жылы 11-январда бул дүйнө менен кош айтышкан.

9-ноябрга карата жылнаама.

Автор: Саадат Токтоболот кызы