Тажикстандын мурдагы тышкы иштер министри
Хамрохон Зарифи УКМКнын төрагасы
Камчыбек Ташиевдин Ворух анклавы боюнча айткандарына карата өз пикирин социалдык тармактагы баракчасына жазды.
Мурдагы министр Зарифи "Ворухтун аймагы - Тажикстандын түбөлүктүү аймагы" деп жазган. Төмөндө Зарифинин социалдык тармакка жарыялаган пикиринин толук котормосу.
"Ворухтун аймагы - Тажикстандын түбөлүктүү аймагы.
Жакында эле Тажикстан менен Кыргыз өлкөсүнүн мамлекеттик чек араны делимитациялоо жөнүндө сүйлөшүүлөрүнүн биринчи раундунун жыйынтыктары тууралуу Кыргыз делегациясынын жетекчиси Камчыбек Ташиевдин маалымат жыйыны тууралуу окуп калдым. Менин көз карашымда бул - болбогон сөз.
Камчыбек Ташиев деген ким өзү?
1993-1995-жылдары Жалал-Абад облусунун Сузак районундагы айыл чарба продукцияларын даярдоо боюнча өндүрүштүк фирманын директору;
1995-жылы өндүрүштүк-коммерциялык фирманын башкы директору;
1998-жылы Жалал-Абад облустук мамлекеттик администрациясынын ишкердик жана инвестициялар департаментинин директору;
2000-2002-жылдары айыл чарба кооперативинин төрагасы жана башкалар.
2012-жылдын 3-октябрында "Кумтөр" кенин улутташтыруу боюнча митингде Ташиев Кыргыз өлкөсүнүн өкмөт үйүнүн тосмосун ашууга аракет кылган. Ташиевдин жана башка депутаттар баштаган митингчилер өкмөт үйүн басып алууга аракет кылышкан. Милиция баш аламандыктарды токтотуп, депутаттарды бийликти күч менен басып алууга айыпташкан. Кийинчерээк Жогорку Сот алар жаза мөөнөтүн СИЗОдо отурганда өтөп бүттү деп жарыялаган.
Анын өмүр баянына толук киришип отуруунун кажети жок, бул эпизоддордон улам баары түшүнүктүү.
Бул чала саясатчы сүйлөшүү процесстеринин эрежелерин, этиканы жана башка өлкөнүн делегациясына урмат-сый менен мамиле кылыш керек экендигин эске албай, өзүнүн Ак Үйгө болгон жортуулу сыяктуу тажрыйбаны башка эгемен өлкөгө колдонуп көрүүнү чечти. Тажик жерине какап-чакап калбагай эле. Мас достор биргеликте кезектеги мыйзамдуу шайланган президентти кууп салгандай, Тажикстандын аймагы Ташиев секирип өткөн Ак Үйдүн тосмосу эмес. Силер Кыргыз өлкөсүндө дээрлик ар жылы баш аламандык уюштуруп, аны революция деп атап, кезектеги президентти тактысынан алып, аны өлкө лидери катары эмес, коңшу айылдагы банданын жетекчиси катары кабыл аласыңар. Эгерде ал өлкөдөн качып кетүүгө үлгүрбөй калса түрмөгө отургузасыңар. Анан түнү бою уктабай, ал башка баш аламандыктарды уюштуруучулардын жардамы менен түрмөдөн чыгып, кайра өзүңөрдү абакка отургузушун күтөсүңөр.
Тажикстан - суверендүү өлкө, анын чек аралары кол тийгис. Биздин өлкөбүз туруктуу, эмгекти жана тынчтыкты сүйгөн элибиз, акыл-эстүү өкмөтүбүз жана өлкө башчыбыз бар. Биз бөтөн аймактарды талап кылбайбыз жана касиеттүү жерибиздин бир сантиметрин эч ким менен бөлүшпөйбүз.
Менимче, Тажикстандын делегациясы тең укуктуулуктун, урматтоонун жана коңшулаштыктын негизинде тиешелүү чечимдер кабыл алынмайынча, өз элин жана достук мамиледеги кыргыз элин тынчсыздандырбайт. Ворух бардык тарыхый документтерге, саясий жана географиялык карталарга ылайык, анклав болгон эмес. Учурдагы Баткен облусунун аймагынын бир бөлүгү де-юре Тажикстандын аймагы болгон. Совет мезгилинде көчмөндөргө жайлоого чыгууга уруксат берилген административдик бөлүнүш катары кабыл алынган. Кийинчерээк көчмөндөрдүн айрымдары тажик аймактарында отурукташып, тажик боордошторунун жанында тынчтыкта жашап калышкан.
Кеп кайсы бир жерлердин Тажикстанга кайтарылып берилишинде эмес, документтерде жазылгандарды иш жүзүндө таануу, тажиктердин аймагында мыйзамсыз түзүлгөн административдик бирдиктерди жоюу керек. Тажиктердин өз аймагын башка Тажикстандын аймагына алмаштырууну сунуштоонун кереги жок.
Ошондой эле башка тажик жерлеринин бөлүктөрүнүн ордуна тажиктерге өз жерлерин сунуштоонун кажети жок! Элибизде: "Куу, амалкөй ууру уйдун ээсин байлап койду" деген накыл кеп бар. Бул сүйлөшүү процессинин принциби эмес, бил принцип уурулардын коомунда гана иштейт.
Бул сүйлөшүү процесси социалдык тармактарда кеңири талкууланып, көпчүлүк адамдар Ташиевдин билдирүүсүн кемсинтүү жана өз ишин жакшы билбеген адамдын фантазиясы катары кабыл алышты. Менин оюмча, жыйынтык чыгарууга шашпоо керек. Биз кылымдар бою кыргыздар менен жанаша жашап, жеңиштердин кубанычын жана жеңилүү ызасын бир эмес, бир нече жолу белгиледик. Биз биргелешкен тарыхты, оор учурларда бири-бирибизге сунган колубузду унутпайбыз. Мындай терс көрүнүштөгү адамдар коңшуларда да, бизде да бар.
Кыргыз өлкөсүндө революциянын жана адилеттүүлүк үчүн күрөштүн атын жамынуу менен болуп жаткан окуялар бул бийликсиздиктин бир түрү. Жада калса кадимки турмушта эртең менен малын жайлоого айдаган акыл-эстүү адам кайра кечинде короосуна айдап келет. Кыргыз өлкөсүндө буга чейин бир нече президентти элдин атын жамынган баш аламандыкты уюштуруучулар кууп жиберишип, кайра өлкөгө киргизбей жатышат. Акаев, Бакиев, Атамбаев, Жээнбеков сыяктуу президенттер бийлик башында турганда, Ташиев сыяктуулар башын ийип турушкан. Азыр болсо мурдагы өлкө лидерлери элдин душмандарына айланышты. Эске келүүгө мезгил келген жокпу? Ташиев жана ага окшогондор өз кылгандары менен мамлекетти туңгуюкка кептешти.
Ошондой эле биздин мекендештерибизге дагы бир жолу эскертип койгум келет - татаал мезгилде улуттук, диний жана расалык көз караштарга карабастан, өкмөтүбүздүн жана мамлекет башчысынын айланасына биригишибиз керек. Эгерде кимдир-бирөө амбициясынан, ар кандай ынанымдарынан улам четте турууга аракет кылса, ал адам өз мүрзөсүн өзү казып, кылымдарга элдин каргышына калат.
Албетте, мен илимдин доктору, Тажикстан илимдер академиясынын мүчө-корреспонденти, дипломат, мыкты чекист, генерал-полковник Ятимовго (Саймумин Ятимов Тажикстан УКМКсынын төрагасы - ред.) өз ишин жакшы билбеген адам менен сүйлөшүүлөрдү жүргүзүү кандай кыйын болуп жатканын түшүнүп турам.
Мен жогоруда айткан кептер менин жеке пикирим жана бул Тажик бийлигинин позициясын билдирбейт. Кээ бир орой айтылган сөздөр үчүн окурмандардан кечирим сурайм. Башкача стилде жазсам Ташиев мени түшүнбөй калмак."
Тажикстандын мурдагы тышкы иштер министри Хамрохон Зарифи УКМКнын төрагасы Камчыбек Ташиевдин Ворух анклавы боюнча айткандарына карата өз пикирин социалдык тармактагы баракчасына жазды.
