Эне тилге эки мүнөт: "Кылдан кыя бастырбоо", "кара жаак" фразеологизми кандай адамдарга карата айтылат?

"Эне тилге эки мүнөт" рубрикабызда "кара жаак", "кошоматка кой союу", "эки көзү төрт болуу", "жумурткадан кыр издөө" жана "кылдан кыя бастырбоо" фразеологизмдеринин маанилерин чечмелейбиз.

Кара жаак - биринчи мааниси чечен, сөзмөр деген мааниде колдонулат. Мисалы, Чүйдөгү кара жаак Калмурза, ал шордуу кошоматчылыгынан тапты (Бейшеналиев).

Экинчи мааниси - тилдүү, шакылдаган, сүйлөөк, тажаал. Мисалы, Тил-ооздуу какшанган бир кара жаакка жолуксам кантет элем? (Саатов).

Кошоматка кой союу - бирөөнүн алды-үстүнө түшүп жасакерленүү, жагынууга аракеттенүү. Мисалы, Эсир артынан түшкөндөргө мамиле менен жагып, марттык менен таанышып, кошоматка кой союп кутулуп жүрдү (Осмоналиев).

Эки көзү төрт болуу - бир нерсени абдан самоо, эңсөө же бирөөнү чыдамсыздык менен зарыга күтүү, ак эткенден так этүү. Мисалы, Өмүр бою элге аралашсам дегенде эки көзүм төрт болуп бүткөн (Медетов).

Жумурткадан кыр издөө - жөнү жок жерден кемчилик таап, өөн таап, куру бекер кыйкымдай берүү. Мисалы, Жумурткадан кыр чыгарып, бир сөздөн миң деген сөзду ырбатуучулар четтен чыгат го (Байтемиров).

Кылдан кыя бастырбоо - жөнү жок жерден күнөө коюу, кылт эттирбей күнөөлөй берүү, эч мүмкүнчүлүк бербөө. Мисалы, Кылдан кыя бастырбай күнүгө уруша берип жадатып жиберди («Ала-Тоо»).

Автор: Айжанар Рыспек кызы
Фото: Каныкей Амантаева