Газаны калыбына келтирүү үчүн канча каражат керек?

Бириккен Улуттар Уюму 15 айга созулган кыйратуучу согуштан кийин Палестинаны урандылардан калыбына келтирүү үчүн канча убакыт жана акча керектелерин эсептеп чыкты. Бул тууралуу чет элдик басылмалар жазды.

15 айдан ашуун убакыттан бери Израилдин чабуулдары миңдеген үйлөрдү, ооруканаларды, мектептерди жана негизги инфраструктураны кыйратты. Маалыматтарга караганда, 60 миңдей палестиналык набыт болуп, 160 миңден ашуун адам жаракат алган, алардын көбү аялдар жана балдар.

ЮНМАСтын маалыматы боюнча, Газадагы бардык имараттардын үчтөн экиси жабыркап, 52 миңден ашууну толугу менен талкаланган. Анклавдын түндүк бөлүгүндө турак жай фондусунун 82 пайызы талкаланган, айыл чарба инфраструктурасы 80-96 пайызы бузулган, бул калыбына келтирүүнү дагы кыйындатат.

БУУнун жана ПРООНдун каржылык эсептөөлөрү көрсөткөндөй, калыбына келтирүү үчүн эң аз дегенде 40 миллиард доллар талап кылынат, биринчи үч-беш жыл негизги инфраструктураны калыбына келтирүүгө жумшалат. Израилдин блокадасынан жана курулуш материалдарын импорттоого чектөөлөрдөн улам бул процесс ондогон жылдарга созулуп кетиши мүмкүн.

БУУ жарылбай калган снаряддар көйгөйүн да эске салат - UNMAS маалыматы боюнча Газада 7500 тоннага жакын жардыруучу зат калууда, бул тургундардын кайтып келишин өтө кооптуу кылат. Мындан тышкары анклавдын аймагында 42 миллион тонна курулуш таштандылары топтолуп, аны тазалоо керек.

Эксперттердин айтымында, Газаны кайра курууда жергиликтүү тургундардын укуктары эске алынышы керек жана процессти палестиналыктардын өздөрү алып барышы керек. Эл аралык коомчулук бул процессти кайсы өлкөлөр көзөмөлдөй турганын дагы эле талкуулап жатат, бирок Газанын келечеги кандай болот жана анын маданий өзгөчөлүгү кандай болору негизги маселе бойдон калууда.

Автор: Бек Оморбеков