ӨКМ: Жыл башынан бери өлкөнүн түштүк аймагында 77 жер көчкү катталган (фото)

2017-жылы 1-январдан 10-апрелге чейин республиканын түштүк аймагында 77 жер көчкү катталган. Анын ичинен болжол менен 40ка жакыны материалдык чыгым алып келген. Кырсыктан 6 адам каза тапкан, 4 турак жай бузулган. Бул тууралуу 10-апрелде ӨКМнын басма сөз кызматы билдирди.

Баткен облусунун Лейлек районунда – 1, Ош облусунун Алай районунда – 5, Кара-Суу району – 3, Кара-Кулжа району – 3, Өзгөн району – 7, Жалал-Абад облусунун Сузак районунда – 26, Базар-Коргон району – 7, Майлуу-Суу шаары – 9, Аксы районунда – 3 жер көчкү болгон.

Жер көчкү коркунучтарынын өрчүүсүнүн негизги себептери:

- 2016-жылдын октябрынан 2017-жылдын январына чейинки мезгил ичинде көп жылдык орточо норманын чегинде жана андан жогору жаан-чачындар жаашы.

- 2016-жылдын 21-октябрынан баштап маал-маалы менен калың кар жаап, тоңбогон жантайма жерлерге карлар эрип, көчкү жүрүү коркунучу бар участкаларына, жантаймаларга кардын ашыкча терең сиңүүсү.

- Абанын минустук белгиден плюстук белгиге чейинки температурасынын өзгөрүүсү (+10 +15 градус), кардын мол эрүүсүн келтирилген, мындан тышкары күз жана кыш айларында жаан-чачын түрүндө жааган, бул жер көчкү жантаймаларынын интенсивдүү нымдашуусуна салымын кошкон.

- Республикада, айрыкча түштүк аймагында сейсмикалык активдүүлүктүн уланышы. 2016-жылы 13 076 сейсмикалык кыймылдар катталган.

- Калктын чарбалык иш-аракеттери дагы жер көчкү жантаймага таасир этип, күтүлбөгөн чукул жер көчкү болушуна себеп болгон жараяндарынын өнүгүүсүнө жана активдешүүсүнө маанилүү ролду камсыз кылат.

Маалымат үчүн:

1970-2017-жылдар аралыгында Кыргыз Республикасынын аймагындагы жер көчкүлөрдүн саны салыштырмалуу 8 эсе көбөйгөн. Кыргыз мамлекетинин аймагында бардыгы 4532 жер көчкү (тоо ичиндегилерди кошпогондо), анын ичинен дээрлик 99 пайызы Республиканын түштүгүндө, ал эми түндүк аймакта 41 жер көчкү катталган. Жалпысынан 1990-жылдан 2016-жылга чейин 518 жер көчкү түшкөн.

Республиканын аймагында 5000 жер көчкү участоктору бар. Жер көчкү болуп кетет делген кооптуу аймакта жашаган 4966 үй-бүлө көчүрүлүүгө тийиш болсо, анын ичинен 1888и материалдык жардамды жана жер тилкелерин алып, коопсуз жайга көчүп кетишкен. 702 үй-бүлө жер тилкелерин алуу кезегинде турушат. Ал эми 2376 үй-бүлө өз учурунда материалдык жардамды жана жер тилкелерин алып, бирок кооптуу аймактан көчкөн эмес.

Кооптуу аймактан көчүрүү иш-чаралары Кыргыз Республикасынын Өкмөтүнүн 2004-жылдын 23-апрелиндеги №289-токтомунун негизинде кооптуу тилкелерде жашап жаткан жарандарды коопсуз жайларга көчүрүү жергиликтүү мамлекеттик администрация башчысы, акимдерге жана жергиликтүү өз алдынча башкаруу органдарынын жетекчилигине жүктөлгөн.