Эми Казакстандагы шаарлар кандай жазылып калат? Almaty, Astana, Taldyqorg'an, S'ymkent...

Кечээ, 26-октябрда Казакстандын президенти Нурсултан Назарбаев казак алфавитин латын тамгаларына өткөрүү боюнча буйрукка кол койду. Ага ылайык латын арибине өтүү 2025-жылга чейин толук аякташы керек.

Жарыяланган алфавиттин долборуна ылайык, 23 латын тамгасы колдонулуп, дагы 9 тыбышты бериш үчүн A' G', I', N', O', S', C', U', Y' тамгалары апостроф менен берилген. Муну менен жаңы казак алфавитинде 32 тамга бар десек болот.

Азыркы колдонуп жатышкан казак алфавитинде 42 тамга бар. Алардын арасында 33ү кирилл тамгалары болсо, 9у (Ә, Ғ, Қ, Ң, Ө, Ұ, Ү, Һ, І) казак тилине ылайыктуу тыбыштарды берүүчү атайын тамгалар. Ал эми ё, ф, х, һ, ц, ч, щ, ъ, ь, э тамгалары казак сөздөрүн жазууда дээрлик колдонулбайт. Алардын айрымдары орус сөздөрүн жазууда гана керектелет.

Долбоор боюнча казак алфавити дээрлик 10 тамгага кыскарат. Казакстандагы айрым жалпыга маалымдоо каражаттары шаарларды жаңы эрежеге ылайык жазып көрүшкөн.

Алсак, Алматы - Almaty, Астана - Astana, Көкшетaу - Ko'ks'etay', Талдықорған - Taldyqorg'an, Шымкент - S'ymkent, Қостанай - Qostanai', Ақтөбе-Aqto'be, Атырау-Atyray', Қарағанды-Qarag'andy.

Айта кетсек, X кылымдан XX кылымга чейин Казакстандын аймагында араб алфавити колдонулуп келген. Ал эми 1929-жылдан тарта латындашкан "Бирдиктүү түрк алфавитине", 1940-жылдан баштап кириллицага өтүшкөн.

Мурдагы СССРдин курамындагы өлкөлөрдөн Азербайжан, Молдова, Түркмөнстан, Өзбекстан кириллицадан баш тартып, латын арибине өтүп кетишкен. Азыркы тапта Орто Азиядагы өлкөлөрдүн ичинен Кыргыз менен Тажикстанда гана кирилл тамгалары колдонулат.

Автор: Бекжан Рыскулов

14:51 27-10-2017

Жазылуу

РУБРИКАДАГЫ СОҢКУ КАБАРЛАР

18:01 2025-07-14 | Кылмыштар, кырсыктар

Орусияда спирт ичимдигин ичкен жаран үч досун бычактап салды 67 0

17:53 2025-07-14 | Түркүн дүйнө

Axios: Путин Трампка алдыдагы эки ай ичинде Украинадагы чабуул күчөтүлөрүн билдирди 178 0

17:41 2025-07-14 | Коом жана турмуш

Мүйүздөн жетелеген күзөтчү... Нарында уй супермаркеттин ичине кирип кеткен (видео) 287 0

17:37 2025-07-14 | Түркүн дүйнө

Өзбекстанда жер титирөө катталды 170 0

17:23 2025-07-14 | Коом жана турмуш

Бишкек шаарынын мэри көчмө жыйын өткөрдү (фото) 127 0

17:20 2025-07-14 | Түркүн дүйнө

Камерундун 92 жаштагы президенти кайрадан президенттикке талапкерлигин коюуну чечти 206 0

Архив

Комментарийлер (12)

Shekeev969798

2017-10-27 15:05:44

Ээрчиме Корея Япондор оздорунун тамгасы менен онугуп атат "Кыргызстан" Крилицада болгону жакшы

Valley.of.the.Wolves

2017-10-27 15:50:55

Shekeev969798, Бул эрчиме эмес. Корея-Япония латын тамгасына отсо бир созу эле 15-20 тамгадан болуп кетет, латын арибинде жазылып калса!!!

Shekeev969798

2017-10-27 15:06:25

Эмне пайдасы бар эми ?

jbolotov

2017-10-28 10:02:37

Shekeev969798,Aны сен тушунгончо к
оп бар

Targarien

2017-10-27 15:08:37

Кыргызстан дагы латын тамгасына откону жакшы Анткени кириллица ынгай

-15

12.12.12

2017-10-27 15:24:19

' ынгайсыздыкты жаратат жудоо корунот экен

Valley.of.the.Wolves

2017-10-27 15:47:27

Биз латын тамгасына отсок турктордун арибин колдонсок ынгайлуу менин оюмча!!!

-12

Arlenchik

2017-10-27 19:12:30

Ар кайсыны айта бербегиле, киррилица эле боюнча калганы жакшы.

-6

barsbegKG

2017-10-27 20:26:25

Азыркы криллицада эле калган жакшы бирок ушул криллицаны реформалаш керек

afina66

2017-10-27 20:41:58

Буйруса отобуз латын арибине,Орус тилин жок кылып баарын кыргызчалап орускулдарды жок кылыш керек,Латын арибине ертеби кечпи оторбуз Кудай жардам берсе

-1

PROS

2017-10-28 11:17:59

afina66,айырмасы кайсы? Кириллица менен жазсак орускулдар десеңер, латын менен жазсак англискулдар дегендер чыгат. Араб тамгасына өтсөк динчилдер дегендер чыгат. Лично мага айырмасы жок! Латын арибине өтсөк англисчени бат үйрөнөбүз деген бул жомок! Кириллица менен жазып, окуп жүргөндөр орусчаны кыйратып сүйлөй алабызбы?! Эң негизгиси кызыгуу болушу керек башка тилди үйрөнүүгө!

-1

afina66

2017-10-28 12:56:24

Казактын азыркы латын ариби жаккан жок.Биздин 1927-1940жылдары колдонгон латын алфавит абдан ынгайлуу екен азыр карасан

Комментарий калтыруу үчүн өз ысымыңыз менен кириңиз же каттоодон өтүңүз.