Өзбекстан эмне себептен 24 жылдан бери латын арибине толук өтө албай келет?

1993-жылдын 2-сентябрында Өзбекстандын президенти Ислам Каримов "Өзбек алфавитин латын графикасына өткөрүү боюнча" мыйзамга кол койгон. Ага ылайык алфавиттин курамына A a, B b, C c, D d, E e, F f, G g, H h, I i, J j, K k, L l, M m, N n, O o, P p, Q q, R r, S s, T t, U u, V v, X x, Y y, Z z, Ç ç, Ğ ğ, Ɉ ɉ, Ñ ñ, Ö ö, Ş ş, ʼ тамгалары кирген.

Бирок 1995-жылдын май айында жогорудагы алфавитке өзгөртүүлөр кирип Ç ç, Ş ş, Ğ ğ, Ö ö, Ñ ñ, Ɉ ɉ тамгалары Ch ch, Sh sh, Gʻ gʻ, Oʻ oʻ, Ng ng, J j тамгаларына өзгөртүлгөн.

Бул жаңы алфавит кириллицанын жөнөкөй транслитерациясы болгон. Бирок орфографиялык маселелерди чече алган эмес.

Алгач жаңы алфавитке 2000-жылга чейин толук өтүп бүтүү пландалган. Кийин 2005, 2010, 2015-жылдарга жылып, латын арибине толук өтүүгө дагы убакыт керек экени сезилген. Латын арибине билим берүү тармагы жана кээ бир иш кагаздарын жүргүзүү гана өткөн. Ал эми Өзбекстандагы көпчүлүк гезит, журналдар, китептер дале кирилл тамгалары менен басылып чыгат. Ошондой эле телеканалдар менен интернетте кирилл жана латын тамгалары бирдей колдонулганын да көрүүгө болот.

Адистер Өзбекстан 24 жылдан бери латын арибине толук өтө албай жатышына калктын негизги бөлүгүнүн совет учурунда билим алганы менен түшүндүрүшөт. Ошондой эле мамлекеттик, нормативдик-укуктук документтер, иш кагаздары, илимий эмгектер кирилл тамгалары менен жазылып, чыгарылат. Бул дагы латын арибине өтүүдөгү тоскоолдуктардан экенин айтышат.

Айта кетсек, кечээ, 26-октябрда Казакстандын президенти Нурсултан Назарбаев казак алфавитин латын тамгаларына өткөрүү боюнча буйрукка кол койгон. Ага ылайык латын арибине өтүү 2025-жылга чейин толук аякташы керек.

Автор: Бекжан Рыскулов

17:49 27-10-2017

Жазылуу

РУБРИКАДАГЫ СОҢКУ КАБАРЛАР

18:01 2025-07-14 | Кылмыштар, кырсыктар

Орусияда спирт ичимдигин ичкен жаран үч досун бычактап салды 67 0

17:53 2025-07-14 | Түркүн дүйнө

Axios: Путин Трампка алдыдагы эки ай ичинде Украинадагы чабуул күчөтүлөрүн билдирди 178 0

17:41 2025-07-14 | Коом жана турмуш

Мүйүздөн жетелеген күзөтчү... Нарында уй супермаркеттин ичине кирип кеткен (видео) 287 0

17:37 2025-07-14 | Түркүн дүйнө

Өзбекстанда жер титирөө катталды 170 0

17:23 2025-07-14 | Коом жана турмуш

Бишкек шаарынын мэри көчмө жыйын өткөрдү (фото) 127 0

17:20 2025-07-14 | Түркүн дүйнө

Камерундун 92 жаштагы президенти кайрадан президенттикке талапкерлигин коюуну чечти 206 0

Архив

Комментарийлер (6)

Valley.of.the.Wolves

2017-10-27 18:06:27

КРдагы бир кун отот баары бир!!! Себеби Кыргыз арибинде коптогон каталар бар. Мисалы "К" тамгасын 2 тамгада колдонулат!!!

-12

futboler

2017-10-27 18:47:48

Valley.of.the.Wolves,жөн эле жүргүлөчү, андан башка иштерди бүтүрөлү

+13

Isco23

2017-10-27 19:23:01

Valley.of.the.Wolves,ага отуп не кылабыз?сен даны д окшойсун

Baatyr.ali

2017-10-27 20:55:26

К м.н Г эки тамгада колдонулат, азырынча ушул эки тамганы ажыратып өздөштүрүшүбүз керек кийин латын

-3

akylbek57

2017-10-28 07:05:39

Мен жакшы тушунбойт экенмин.Ушул латын ариби, кирилл арибинен эмнеси менен айырмаланат? Айырмысы жана озгочулугу эмнеде? Эртен Кырыгызстан, биз деле отобуз деп чыкпайбы? Ким айта алат, бирок негиз менен.

jbolotov

2017-10-28 08:54:07

Орустун берилген кулдары болуп Кыргызсьан Тажикстан эле калыптыр, калган 13 мамлекет Орустарга коз каранжысыз спясат бар экенин эчак эле корсотушуптур.

Комментарий калтыруу үчүн өз ысымыңыз менен кириңиз же каттоодон өтүңүз.