Депутат Искендер Матраимов: "Жасалма паспорттордун берилишине укук коргоо органдары чек коё алат. Бул үчүн аларга эрк эле керек". КҮНСОБОЛ

Өткөн аптада Ички иштер министрлиги быйыл жасалма паспорт берүү боюнча 36 кылмыш иши козголгонун маалымдады. Бул маселе Кыргыз өлкөсүндө издөөдө жүргөн кытайлык ишкер Айэркен Саймаити Түркияда киши колдуу каза болгондон кийин дагы бир жолу козголду. Буга Саймаитинин жанынан Кыргыз паспортунун табылганы жана түркиялык басылмалар анын өлүмүнө шектелгендерден да Кыргыз паспорттору алынганын жарыялагандыгы себеп болду. Мамлекеттик каттоо кызматы муну четке какты. Ал эми УКМК Саймаитинин Кыргыз паспортун алганы боюнча 1 жарым ай мурун кылмыш иши козголгонун маалымдаган. Кыргыз паспорт башка жарандарга берилгендиги негизинен ал адам кылмыш жасаса же кырсыкка кабылган учурларда ачыкталат, ачыкталбай калган канчалаган паспорттор берилди деген суроо көбүндө жаралат. Буга байланышкан эң чуулуу окуя 2016-жылы катталган. Анда Түркияда Кытайдан келген уйгур улутундагы 98 адам Кыргыз паспорт менен кармалган болчу.

Буга байланыштуу SUPER.KG порталы "ИИМ быйыл мыйзамсыз паспорт берүү боюнча 36 иш козголгонун билдирди. Канткенде Кыргыз өлкөсү жасалма паспорттордун мекени дегенден арылат?" деген собол салды.

Жогорку Кеңештин депутаты Искендер Матраимовдун пикиринде, бул көрүнүшкө эрк болсо укук коргоо органдары эле чекит коё алат.

"Жасалма паспортту берүүдөн күч органдары тыгыз териштирип туруп, чекит койсо эле арылабыз. Баары билет, жасалма паспорттор кайсы жерлерде берилип жатканын. Болгону ошол ишке чекит коюуга каалоо жана эрк керек. Орустардын "Улица разбитых фонарей" деген сериалында бир эпизод бар. Анда "Капысынан анда кыргыз паспорту эмес бекен?" деп айткан жери бар. Ушундай шермендечиликке алып келе турган нерсе да бул.

Мамлекеттик каттоо кызматы көзөмөлдөй албайт да, алар документтерди алмаштырууда, айрыкча 1994-жылдагы документтерди алмаштырууда кылдат карашы керек. Алар ошол жерде тактап, документтин тарыхын иликтеп туруп бериши керек. Негизинен бул маселеге чекит койчулар - күч органдары", - деди Матраимов.

Автор: Кызжибек Раимова