"Жети ата баалуулугу жоголду...". Баланы эненин атына каттоо маселеси кызуу талкууга алынды

16 жашка толгон балдарга эненин атын фамилия катары колдонууга уруксат берүү маселеси коомчулукта кызуу талкууга жем таштады. Социалдык тармактардын колдонуучулары аталган чечим кыргыз салтына каршы келерин билдирип, нааразы пикирлерин жазышууда.

Каршылык билдиргендердин катарында мамлекеттик катчы Сүйүнбек Касмамбетов бар. Ал фейсбуктагы баракчасына: "Мен каршымын! Атанын аты менен гана тукум сүрүштүрүлөт", - деп жазды.

Журналист Айбек Шамшыкеев мындай көрүнүш жети ата сүрүштүрүү сыяктуу баалуулуктарды жокко чыгарып, баш аламандыкка алып келерин билдирген.

"Буга чейинки тарыхта балдарга аял киши өзүнүн атын берген көрүнүш болгон эмес. Еврейлер гана ошентишет. Же еврейлер өз салтын таңуулап, акча берип жатышабы? Байыркы кыргызга өтө өөн, уят иш болгон. Тилекке каршы, Кыргызстандын Конституциялык соту мындай ишке уруксат бериптир. Жети ата түшүнүгү, жети ата сүрүштүрүү баалуулугу жерге кирип, баш аламан болот да...

...Акыркы мезгилде адам укугу, аял укугу, бала укугу деп аша чаап салтыбызды сапырып, каадабызды мык менен кагып, наркыбызды намыс менен кошо жыйыштырып, артка кеткенден артка кетип баратабыз. Батышты туурагандан башыбыз чыкпай, түпкү өзөгүбүзгө өгөй мамиле жасап, түкүрүп жатабыз. Бул көрүнүш эми миңдеген бой аялдарга жаман өрнөк болуп калары бышык. Бул боюнча өлкө башчысы, аттуу-баштуу аксакал, көк сакалдар да өз пикирлерин билдирип, талапка ылайык чечкиндүү чара көрүү зарыл..."

Бишкек эркин экономикалык аймагынын мурдагы жетекчиси Кудрет Тайчабаров бул көрүнүш балдардын эртеңки келечегине терс таасирин тийгизет деген пикирде.

"Өнүккөн өлкөлөрдө да мындай көрүнүш жок. Миллион жолу ажырашып кеткенде деле баланын аты-жөнүндө эркектин ысымы жүрөт. Же эмне биздин өлкөнү сыноо полигону катары колдонуп, "матчество" берүүнү пилоттук долбоор кылып атышабы? Кыргыздын жети атадан нары деген жазылбаган мыйзамы бузулуп, генефонд өлүп, нак башаламан болбойбу?

А макул, туура эмес эркекти тандап алган аял өчөшүп барып эчтеке күнөөсү жок балага Айгүлова Асан Айнуровна же Айнура уулу Асан деп жаздырып алсын, эртең эле мектепте шылдың болуп бала экинчи сорт адамга айланбайбы? Өлүп алышы да мүмкүн намысына чыдабай…"

Аталган чечимден анчалык деле кооптонууга негиз жок экендигин билдиргендер да бар. Алардын бири укук коргоочу Эржан Сулайман:

"Матчество" (ред.: балага атасынын атынын ордуна эненин аты берилиши) боюнча эмне мынчалык чычаладыңар?

...Апасынан башка эч кимиси жок баланын атына апасынын аты кошулбай, анан кимдин аты кошулмак эле? Ар түрдүү тагдырлар болот, баарынын тагдырын өзүңөрдүкүндөй көрө бербегиле. Ансыз деле турмушта "Айгүлдүн баласы, Мээримдин уулу, Жылдыздын кызы" деп эле айтылат, болгону ошентип документтештирилет. Кийин уул/кыз бойго жеткенде өзү каалагандай кылып өзгөртүп алууга же өзгөртпөөгө укуктуу болот", - деп жазды ал фейсбуктагы баракчасына.

Эске салсак, кечээ, 2-июлда жарандык активист Алтын Капалова 16 жашка чыккан өспүрүмдөргө атасынын ордуна энесинин атын алып жүрүүгө уруксат берилгенин Фейсбуктагы баракчасына жарыялаган.

Автор: Жанбулат Жумабеков
Фото: Интернеттен алынды