Азербайжан Карабахтагы армяндарды  “реинтеграциялоо” планын иштеп чыкты

Азербайжандын президенттик администрациясы Тоолуу Карабахтагы армян калкын “реинтеграциялоо” планын жарыялады.

Илхам Алиевдин басма сөз кызматынын маалыматына караганда, 21, 25 жана 29-сентябрда президенттин атайын өкүлдөрү Евлах жана Хожалы шаарларындагы армян калкына бул пландарды сунуштап, талкуулаган.

"Реинтеграция “Азербайжан Республикасынын Конституциясынын, мыйзамдарынын жана эл аралык милдеттенмелеринин негизинде анын аймактык бүтүндүгү жана эгемендүүлүгүнүн алкагында” ишке ашат. План бирдей укуктарды жана эркиндиктерди, ошондой эле ар бир улуттун "этникалык, диний же тилдик таандыктыгына карабастан" коопсуздугун кепилдейт", - деп айтылат маалыматта.

Документке ылайык, армяндар жашаган аймактарды башкарууну Азербайжан президентинин атайын өкүлчүлүктөрү ишке ашырат. Алардын ишине жергиликтүү тургундар тартылышы мүмкүн. Муниципалитеттер шайлоо аркылуу түзүлөт.

Тоолуу Карабахта коомдук тартипти жана тургундардын коопсуздугун Азербайжандын ички иштер органдары камсыздайт. Учурда этникалык армяндар жашаган аймактарда куралсыздануу жана демобилизациялоо процесси аяктап, тургундардан бардык курал-жарактар ​​тартылып алынууда.

Тоолуу Карабахта негизги валюта азербайжан манаты болот. Ошондой эле “белгилүү убакыттын ичинде” Карабахтын физикалык жана социалдык инфраструктурасы (билим берүү, саламаттыкты сактоо, энергетика, газ, суу, жол, байланыш, мелиорация) Азербайжан боюнча орточо көрсөткүчтүн деңгээлине жетет.

Салык, бажы жана башка жеңилдиктер облустун тургундарына жеткиликтүү болуп, дыйкандарга субсидия берилет жана жер салыгынан башка бардык салыктардан бошотулат. Мүлк маселелери Азербайжандын мыйзамдары менен жөнгө салынат.

Азербайжандагы эмгек акы жана социалдык төлөмдөр системасы Тоолуу Карабахтын тургундарына да тиешелүү.

Ошондой эле армяндардын жашоочуларына өз маданиятын сактоо жана өнүктүрүү укугу кепилденет, армян тилин колдонуу мүмкүнчүлүгү түзүлөт, дин тутуу эркиндиги, маданий жана диний эстеликтерди коргоо камсыз кылынат.

Эске салсак, 19-сентябрда Азербайжан Тоолуу Карабахта “конституциялык түзүлүштү калыбына келтирүү” максатында “жергиликтүү антитеррордук чаралар” башталганын жарыялаган. 20-сентябрда Тоолуу Карабах ок атууну токтотуу жана куралдарын таштай турганын билдирип, Азербайжан бийлигин республикада “борбордук” деп эсептей турганын жана Баку менен конструктивдүү диалог курууга ниеттенип жатканын маалымдаган.

28-сентябрда болсо коомчулук тааныбаган Тоолуу Карабах өлкөсү 2024-жылдын 1-январынан тарта жокко чыгарыла турган буйрукка аталган өлкөнүн президенти Самвел Шахраманян кол койгону белгилүү болгон.

Ал эми Армения бийлигинин маалыматы боюнча, азыркы тапта 100 миңден ашуун этникалык армян Тоолуу Карабахтан чыгып кеткен.