ДСУ маймыл чечек илдетине байланыштуу өзгөчө кырдаал жарыялады

Дүйнөлүк саламаттыкты сактоо уюмунун (ДСУ) башчысы Тедрос Гебрейесус маймыл чечек эпидемиясы жайылуусуна байланыштуу кайрадан глобалдык өзгөчө кырдаал жарыялады. ДСУнун маалыматы боюнча, акыркы жумаларда Африка өлкөлөрүндө көп катталды жана инфекция башка континенттерге жайылып кетүү коркунучу бар.

Гебрейесус илдеттин эл аралык деңгээлдеги коркунучуна тынчсыздануусун билдирди. Ал белгилегендей, ДСУ жаңы эпидемиядан жапа чеккен өлкөлөрдө да, бүткүл дүйнө жүзү боюнча да ооруну дарылоо жана андан ары жайылышын алдын алуу боюнча ишин улантат.

Буга чейин Африканын Ооруларды көзөмөлдөө жана алдын алуу борборлору да континентте оорунун чыгышына байланыштуу өзгөчө кырдаал жарыялаган. Жыл башынан бери Африканын 18 өлкөсүндө 15 миңден ашуун учур катталып, 461 адам каза болду, бул өткөн жылдын ушул мезгилине салыштырмалуу 160 пайызга көп. Бардык учурлардын 90 пайыздан ашыгы Конго Демократиялык Республикасында болот. Бурунди, Кения, Руанда жана Уганда сыяктуу өлкөлөрдө биринчи жолу mpox инфекциясы катталган.

Саламаттыкты сактоо кызматкерлери Африканын приоритети калкын илдетке каршы тез арада эмдөө экенин баса белгилешет. Инфекциянын жайылышын көзөмөлдөө үчүн континентке 10 миллион вакцина керек, бирок учурда анын 200 миңи гана бар.

2022-жылдын жайында ДСУ mpox эпидемиясын глобалдык өзгөчө кырдаал деп жарыялаган. Андан кийин 70 өлкөдө 16 миңден ашуун учур катталган. Африкадан тышкары жерде mpox инфекциясынын биринчи учурлары болжол менен бир жыл мурун белгилүү болгон. 10 айдан кийин ДСУ кырдаалды көзөмөлдөп, өзгөчө кырдаалды токтотту. Жаңы эпидемия вирустун жаңы штаммынын пайда болушуна байланыштуу болушу мүмкүн.

Mpox - бул чечекке окшош белгилери бар вирустук оору, бирок анын жүрүшү көбүнчө жеңилирээк. Бул инфекциянын атайын дабасы жок. Ал адатта 2-4 жуманын ичинде өзүнөн-өзү кетет, бирок айрым учурларда, айрыкча улгайган адамдарда жана иммунитети начар адамдарда өлүм катталган. Инфекция тери аркылуу жугат.

Бул оорунун негизги белгилерине дене табынын көтөрүлүшү, чыйрыгуу, чарчоо, баш оору кирет. Ошондой эле териде исиркектер пайда болуп, бүт денеге тарайт. Инкубациялык мезгил 5 күндөн 21 күнгө чейин, өлүм көрсөткүчү 4 пайыздан 22 пайызга чейин.

"Маймыл чечекти" mpox деп өзгөртүү ДСУ тарабынан жаныбарларды стигматизациялоодон качуу үчүн демилгеленген. Оорунун дүйнөлүк жайылышынан кийин инфекциядан коркуп, дени сак маймылдарды зоопарктарда жана жеке питомниктерде кырып салган учурлар болгон.

Автор: Бек Оморбеков