Кыргыз Республикасында туризмди өнүктүрүү — аймактарды көтөрүүнүн негизги багыттарынын бири катары тандалды. Бул багытта 2025-жылы ишке ашырыла турган маанилүү демилгелердин бири — өлкөнүн 40 районунда уникалдуу туристтик объектилерди түзүү. Бул долбоор аймактардын экономикалык потенциалын ачууга, калкты жумуш менен камсыздоого жана Кыргызстанды дүйнөлүк туристтик картада көрүнүктүү позицияга чыгарууга багытталган.
Бул тууралуу Кыргыз Республикасынын Туризмди өнүктүрүүнү колдоо фондунун президенти Кылычбек Рысалиев кенен айтып берди.
Туризм — аймактарды өнүктүрүүдөгү күчтүү курал
Кылычбек Рысалиевдин айтымында, Кыргызстанда туризмди өнүктүрүү — табигый жана логикалык кадам. Анткени өлкө өзүнүн кайталангыс жаратылышы, маданий мурастары жана тарыхы менен уникалдуу багыт болуп эсептелет.
"Туризм — бул жөн гана эс алуу эмес. Бул — экономикалык мүмкүнчүлүк. Айрыкча айыл жергесинде жашаган эл үчүн туризм жаңы жумуш орундарын, кошумча киреше жана жашоо сапатын жакшыртуу мүмкүнчүлүгүн берет", — дейт ал.
Мындан тышкары, экотуризм, этно-маршруттар жана тоолуу курортторду өнүктүрүү менен жаратылышты жана маданий баалуулуктарды сактоо да көздөлөт.
Эмне үчүн дал 40 объект?
Рысалиевдин түшүндүрмөсүнө ылайык, 40 саны символикалык мааниге ээ. Долбоор бир жолку ири демилге катары ойлонулган, бирок келечекте уникалдуу объектилердин саны андан да көп болушу мүмкүн.
"Бул кайталангыс акция болот. Биздин максат — ар бир объект жергиликтүү мүнөзгө, маданиятка жана кооздуктарына ылайык, өзгөчө жана таасирдүү болуусу", — дейт ал.
Бүгүнкү күндө 150дөн ашык потенциалдуу жайлар каралып чыкты. Бирок биринчи 40 объект флагман катары ишке ашат.
Долбоордун күтүлгөн натыйжалары
Туристтик объектилердин курулушу жана ишке кириши менен төмөнкү натыйжалар күтүлүүдө:
- Ички жана эл аралык туристтердин агымы көбөйөт;
- Жергиликтүү ишкерлер үчүн жаңы мүмкүнчүлүктөр ачылат;
- Жаңы жумуш орундары түзүлөт;
- Аймактык инфраструктура өнүгөт;
- Инвестициялар тартылат;
- Эмгек миграциясы азаят.
"Бул — комплекстүү долбоор. Ал аймактарды экономикалык жактан көтөрөт, жашоого ыңгайлуу шарттарды түзөт жана Кыргызстанды эл аралык деңгээлде таанытат", — деп белгилейт Рысалиев.
Кандайча тандалат жана кимдер ишке ашырат?
Туристтик зоналарды тандоо бир нече критерийге негизделет: жаратылыш кооздугу, жолдордун жеткиликтүүлүгү, инфраструктуранын болушу, жердин укуктук макамы жана экономикалык пайдалуулугу.
Долбоорду ишке ашырууга каалоочулар төмөнкү шарттарга жооп бериши керек:
- Туризм жаатындагы тажрыйбасы жана ишенимдүү командасы болуу;
- Финансылык мүмкүнчүлүктөр (же бизнес-план менен инвестиция тартуу ниети);
- Экологиялык жоопкерчилик;
- Реалдуу мөөнөттөр жана инновациялык идеялар.
Ишканалардын башкаруусу жергиликтүү ишкерлердин колунда болот. Ал эми жетишпеген каражат үчүн Айыл банк же Элдик банк аркылуу 16% менен насыя алуу мүмкүнчүлүгү каралат. Кошумча каржылоо жергиликтүү өнүктүрүү фонддорунан да мүмкүн.
"Бардык жерден окшош эмес, өзгөчө болсун"
Фонддун жетекчиси бул жолу бир типтеги курулуштардан алыс болууга аракет кылып жатышканын баса белгилейт.
"Бизде көп нерсе шаблон менен курулат. Бул жолу баары өзгөчө болушу керек. Ар бир аймак өзү билип, сезип турган өзгөчөлүгүн долбоорго чагылдырат. Мунун аркасында чыныгы кыргыз туризми жаралат", — дейт ал.
Бул долбоор бир эле объектилерди куруу эмес, кеңири социалдык жана экономикалык өзгөрүүнү баштайт. Туризм менен бирге соода, кол өнөрчүлүк, айыл чарба жана транспорт да өнүгөт.
Дүйнөгө таанытуу жана кадр даярдоо
Долбоор эл аралык деңгээлде да таанытылат. Бул үчүн социалдык тармактар, эл аралык туристтик көргөзмөлөр, форумдар жана чет элдик туроператорлор менен кызматташуу каралган.
Ошондой эле Фонд тарабынан кадрларды даярдоо иштери да башталат. "Сапат стандарттары" жана атайын чек-листтер иштелип чыгып, онлайн окуу платформасы түзүлөт. Адистер аймактарга чыгып, жеринен окутууларды жүргүзүшөт.
"40 уникалдуу туристтик объект" долбоору — бул өлкөнүн экономикалык потенциалын ачкан, аймактарды өнүктүрүүгө багытталган масштабдуу кадам. Эгер долбоор ийгиликтүү ишке ашса, Кыргызстан туризмде Борбор Азиядагы алдыңкы өлкөлөрдүн бирине айланышы толук мүмкүн.
"Бул долбоор аркылуу биз аймактарга жаңылануу алып келебиз. Ал элдин ишенимин жаратып, жаштарга өз жеринде келечек түзүүгө мүмкүнчүлүк берет", — дейт Кылычбек Рысалиев.
