ЖЫЛНААМА, 13-ОКТЯБРЬ: Улуу комузчу, элдик музыканын классиги Карамолдо Орозов мындан 135 жыл мурун туулган

Күү чыгарып, комуз чертип элди руханий жактан азыктандырып, кыргыздын улуу өнөрүн аздектеп, кыргыз маданиятынын, комуз өнөрүнүн бир капталын көтөргөн Карамолдо Орозов 1882-жылы Ысык-Көлдүн Корумду айылында туулган. Ал 9-10 жашынан эле комузда ойноп, ар кандай күүлөрдү черте баштаган.

Кыргызда күүнүн башы Камбаркан деп айтылып, бул күүнү мен күүчүмүн, комузчумун дегендин баары өзүнүн ыкмасына салып чертип келет. Дал ушул күүнүн автору болгон Карамолдо Орозов адегенде өзүнүн айылында, кийин өзү жашаган аймакка комузчу катары таанылып, өзү күү чыгарып, "Дарыйкан", "Калмык бийи" жана башка күүлөрүн чертип эл оозуна алынган.

Карамолдо Орозовдун өз аты — Токтомамбет. Ал айылдык диний мектептен билим алгандыктан молдо аталган. Өзү кара тору жигит болгондуктан аны Карамолдо деп коюшкан. Кийин ал белгилүү кыякчы жана комузчу Мураталы Күрөңкеевден таалим алган.

1928-жылы элдик өнөрпоздор менен бирге Фрунзеге (азыркы Бишкек шаарына) чакыртылган. Ошондо жазуучу Касым Тыныстанов Карамолдонун өнөрүн байкап, 30дай күүсүн Затаевич Александр Викторовичке нотага түшүрүп калуусун өтүнгөн.

Ал алгач Кыргыз музыкалык драма театрынын, анан Кыргыз филармониясынын артисти болуп эмгектенген. 1939-жылы СССР Композиторлор союзуна мүчө болгон. Карамолдо Орозовдун элдин өткөндөгү турмушун баяндаган "Сынган бугу", "Көкөй кести", "Чоң кербез", ошондой эле философиялык мазмундагы "Насыйкат", "Ибарат" күүлөрү эл арасында кеңири чертилет. Анын күүлөрү кыргыз музыкасынын классикалык музыкаларынан болуп саналат.

13-октябрга карата жылнаама.

Автор: Айзада Тураркулова