SUPER.KG порталы сиздин айылыңыз тууралуу кызыктуу баяндаманы чагылдырууга даяр. Сиз жашаган айылда же шаарда кооз жаратылыш, тарыхый баалуу жай, өнөрлүү адамдар барбы? Балким, эл уга элек, көрө элек көп кызыктар сиздин айылыңызда бар чыгар. Аны бардык окурмандарга бөлүшүүнү, жумурай журтка жарыялоону сунуш кылабыз.
"Менин жерим" рубрикасынын кезектеги чыгарылышында Ош облусундагы Өзгөн районунун Көлдүк айылы жөнүндө сөз болот. Аталган айыл кооз жаратылышы, мазар булагы, жаңгак токою жана айылда өскөн кымыздыгы менен даңкталып келет.
Көлдүк айылы тууралуу бизге Айбек Сабирмамат уулу айтып берди. Ал аталган айылда төрөлүп, чоңойгонуна сыймыктанарын билдирип, айылдын кооздугу ага келген ар бир конокту суктандырарына ишенерин билдирет. Көлдүктүн административдик-географиялык жайгашуусу - тоолуу аймак.
Айбек адегенде Өзгөн районунун борбордук бөлүгүнөн 35 чакырым алыстыкта жайгашкан айылдын эмне себептен Көлдүк деп аталып калгандагы уламыштарына токтолду.
"Айылдын аталышы тууралуу жергиликтүү калк арасында 2 уламыш бар. Кээ бир айтылып жүргөн маалыматтар боюнча, биздин айылыбыз мындан 3 кылым мурда пайда болгон. Аксакалдардын айтуусунда, Көлдүк айылынын эң жогорку жагын камтыган Тоо-Дыйкан кыштагындагы жар көчкөн. Көчкү 3 ай бою сууну тосуп, көлгө айланып турган. Ошондон көл пайда болгон жер деп айтылып жүрүп, Көлдүк аталып калган.
Экинчи уламыш боюнча, мындан 2-3 кылым мурда кыргыз урууларынын өз ара жер жана бийлик үчүн күрөшү башталган. Ошондо Ысык-Көлдө жашап жүргөн кашка уруусун бугу уруусундагылар "Биз менен кошо кырылып калбай, өзүңөрдүн аймагыңарга - Ошко кеткиле", - деп жөнөтүшкөн экен. Ысык-Көлдөн кайра кайтып келген кашка уруусунун элин жергиликтүүлөр көлдүктөр деп аташкан. Ошондон улам биздин айыл Көлдүк деп аталып калган дешет. Биз көп учурда экинчи уламышты чын деп эсептейбиз", - деди Сабирмамат уулу.
Айылда эл эгин айдап, дыйканчылык менен алектенет. Мындан тышкары тоодо да айыл ичинде да бадам, ит мурун, долоно көп. Аны терип сатыкка чыгаргандар бар. Ошондой эле айылдагы элдин үчтөн бир бөлүгү жаңгактын түшүмүн алып, сатуу менен киреше табат. Акыркы жылдары жаңгак мөмө алган учурда кар жаап, түшүмдү жакшы бербей жатат. Эгер мындай кырдаал катталбай, түшүм жакшы болсо, бир үй-бүлө бир жылдык кирешесине жылкы же унаа сатып алса болот.
Эң эле биздин айылдагы өзгөчөлүк - бул кымыздыктын көп өскөнү, анын даамы. Кымыздык - ышкынга да, чүкүрүгө да окшобойт. Азыр кымыздык бышып, айыл эли аны туз менен жеп, башка жактагы жакындарына таратып жаткан учуру. Табият өзүнүн байлыктарына курчап алган ушундай укмуштуу айылда жашоонун өзү кызык. Биздин айылдагы апалар, жеңелер кымыздыкты кадимки бадыраң туздаган сыяктуу туздап, кышка камдаганды өздөштүрүп алган. Ал тургай аны сатыкка чыгаргандар бар. Туздалган кымыздыктын даамын таткан адам аны кайра-кайра жегиси келет. Кышкысын тузу сиңип, укмуштуудай табитти ачат.
Айылда чөп кенен болгондуктан тургундарга мал чарбачылыгы менен да алектенүү ыңгайлуу. Айылда чынында табигый таза азыктар көп. Маселен бээ, уй саагандар андан түрдүү азыктарды даярдашат. Айылдан дени сак муун өсүп жетилет.
Айылда касиеттүү мазар булак бар. Таш боорунан оргуп чыккан мазар булак көп ооруга даба деп ишенебиз. Денедеги жараларды бул булакка барып жууп, айыгып кеткен учурларга күбө болгонбуз. Жергиликтүүлөр булактын өзүн, айланасын таза кармаганга көнгөнбүз. Булакты булгагандардын денесине жара чыгып кеткенин да көргөнбүз. Анын касиетине ишенип, коңшу айылдан келип, денесин, жүзүн чайкап, ичип тазалануу үчүн алып кеткендер да бар.
Айыл деңиз деңгээлинен 1400 метр бийиктикте жайгашкан. 2014-жылдагы маалымат боюнча калктын саны 5 миң 285 кишини түзгөн. Айыл эли абдан ынтымактуу, кандай гана көйгөй болбосун биргеликте чечүүнү адат кылган. Ушундай тоо коюнунда жайгашкан, мемиреген, тынч жерден атактуу адамдар чыккан. Көлдүктөн чыгып кыргыз элине таанылган белгилүү адабиятчы, окумуштуу Салижан Жигитов, тарыхчы, журналист Кыяс Молдокасымов, акын Алтынбек Исмаилов менен сыймыктанабыз.
Көлдүк айылын Тоо-Дыйкан айылынан тартып чоң суу бөлүп турат. Эл бири-бири менен катташуу үчүн сууга бир нече көпүрөлөрдү куруп алышат. Суу киргенде ал көпүрөлөрдү агызып кетет. Бирок айылдын сабырдуу эли кайра эле суу азайганда жаңы көпүрөлөрдү курушат. Негизи мунун баары чоң эле түйшүк. Бирок айыл элинин пейилинен айланса болот, наалыган адам жок.
Адам буркан-шаркан түшкөн цивилизациядан чарчаарын инфраструктурасы, техникасы алда канча өнүккөн өлкөлөрдөн туристтердин Кыргыз жерине келиши далилдеп турат. Ошондой эле ызы-чуудан алыстап, тынчтыкта, жаратылыштын кучагында, таза аба, бийик тоодо эс алам дегендер үчүн менин айылым алмаштыргыс жер.
Урматтуу окурман, сиз да айылыңыз тууралуу сыймыктанып айтып бергиңиз келеби? Анда SUPER.KG порталына +996 557 473 939 номерине WhatsApp аркылуу маалымат, сүрөт, видео жөнөтүңүз.
Ар бир айыл атак-даңкка татыктуу!
Айбек адегенде Өзгөн районунун борбордук бөлүгүнөн 35 чакырым алыстыкта жайгашкан айылдын эмне себептен Көлдүк деп аталып калгандагы уламыштарына токтолду.
