Менин жерим: "Бейпил жашоо, эмгекчил калк". Айтылуу Ысык-Көлдүн Көөчү айылы тууралуу баян

"Менин жерим" рубрикасынын бул жолку чыгарылышында Ысык-Көл облусунун Түп районуна караштуу Көөчү айылы тууралуу сөз болот. Айылдын тарыхы, климаты, административдик мекемелер, чыгаан инсандар тууралуу SUPER.KG порталына жергиликтүү тургун Малика Касенова баяндап берди.

Көөчү айылы - Талды-Суу айыл аймагынын курамына кирет. Айылда 371 түтүн эл жашайт.

"Көөчү айылы айтылуу Ысык-Көл аймагында Күңгөй Ала-Тоо кыркасынын чыгыш тарабындагы тоо этегинен орун алган. Айыл Түп өрөөнүндөгү түздүк жерде жайгашкан. Айланасындагы жерлер дыйканчылыкка ыңгайлуу, түз келет. Айылдын өзүнө таандык көрүнүшү эч кайда шашылбаган берекелүү жана карапайым жашоосу бар. Ошондон улам мында убакыт дагы жай өткөндөй сезилет. Качан көрсөң да айыл тургундары өз иши менен алек болуп жатканын байкайсың.

Айылдын аталышынын келип чыгуу тарыхы.

"Илгери аталган Көөчү айылынын ордунда чычырканактуу чытырман токой бар болгон экен. Ал чытырман токойдун ортосунда чоң суу акчу. Биринчи жээктен экинчи жээкке ат менен өтүшчү. Күндөрдүн биринде ошол токой өрттөнүп кетип, эл аны өчүрүп жетише албай, токойдун баары өрттөнүп кетет. Өрттөнүп кеткен токойдон көп эл көө өчүрүп, ары бери өткөн элдердин бети-башы көө болгонунан улам айыл Көөчү аталып калыптыр.

Болуштук башталган кезде 1900-жылдары уюшулуп, уруу-уруу болуп отурукташып, негизгиси Үркүнгө чейин туруп, андан соң Үркүндө Кытайга барып келген элден да ушул айылга отурукташып калып калган. Айылда күн чыгыш жагынан уруулардан Баасыз, Чоң Багыш бар. Алыбай уруусу, Черик, Казак туугандар бар", - дейт Малика Касенова.

Колхоз, совхоздоштуруу мезгилинде айылда миңден ашык жылкы багылганын, айтылуу Сагынбай деген башкарма чыкканын, ошондой эле совхоз, колхоздун эмгектерин жараткан Зайнаш Касымбаева эмгек ардагери болгонун кошумчалап өттү.

Айылда кыргыз адабиятында, анын ичинен балдар адабиятында кеңири таанылган Абзий Кыдыров Түп районунун дал ушул Көөчү айылында туулган. Ошондой эле кыргыз эли айтылуу "Айкөл" эстрада тобун жакшы билет. Жаштайынан ырга жакын, өнөргө тартылып өскөн, музыка өнөрүнө өзүн арнаган, анын сыйкыр кереметине башын байлаган таланттуу адам, топтун жетекчиси Советжан Асанкадыров дагы ушул аталган айылдын кулуну. Атактуу "Илияздын ыры" аттуу ырга обон жараткан сүрөтчү жана композитор Жекшен Тагаев дагы Көөчү айылында жарык дүйнөгө келген.

Жергиликтүү тургундардын көпчүлүгү мал-чарбачылык, дыйканчылык менен алектенишет. Айыл тургундарынын ичинде балчылык менен алектенгендер да бар. Айыл тургундары айрыкча картошканы көп айдашат. Алган түшүмүн сатып, турмуш-тиричиликке жумшашат.

"Айылда өзгөчө эмгекчил адамдар көп. Алардын ичинен бирин мисал келтире кетейин. Раимбек Асанбаев Көөчү айылынын тургуну. Атанын кесибин аркалайт, Кыргыз өлкөсүндөгү Мергенчилер коомунун мүчөсү. Райондогу мал-жанды карышкырлардан коргойт. Мындан сырткары балчылык менен дагы алектенип, шырдак оюп, тумак тигет. Жыгач уста, эшик терезе жасап, үй салат. Айылда кургап жаткан сайга көлмө кылып, балык багат".

"Айылдын тоосунан агып түшкөн суулар Түп суусуна куйган чоң куймаларын бири болот. Бизге белгилүү болгондой аталган Түп суусу Кыргыз өлкөсүнүн бермети болгон Ысык-Көлгө барып куят".

Айылда 11 жылдык орто мектеп, айылдын саламаттыгын көзөмөлгө алган ФАП, маданият үйү, 90 орундуу бала бакча, спорт зал жана чоң футбол аянтчасы бар.

"Айыл жаштары апта, ай сайын оюндарды уюштуруп турушат. Айылдын өзүнүн футбол жана Көк-бөрү командалары бар", - деп баяндамасын жыйынтыктады Малика.

SUPER.KG порталы сиздин айылыңыз тууралуу кызыктуу баяндаманы чагылдырууга даяр. Сиз жашаган айылда же шаарда кооз жаратылыш, тарыхый баалуу жай, өнөрлүү адамдар барбы? Балким эл уга элек, көрө элек көп кызыктар сиздин айылыңызда бар чыгар. Аны бардык окурмандарга бөлүшүүнү, жумурай журтка жарыялоону сунуш кылабыз.

Урматтуу окурман, сиз да айылыңыз тууралуу сыймыктанып айтып бергиңиз келеби? Анда SUPER.KG порталына +996 557 473 939 номерине WhatsApp аркылуу маалымат, сүрөт, видео жөнөтүңүз.

Ар бир айыл атак-даңкка татыктуу!

Автор: Айжанар Рыспек кызы