III Дүйнөлүк көчмөндөр оюндары сентябрь айында өтөт. Каржы министрлигинин маалыматына ылайык, аталган иш-чараны өткөрүүгө 306 миллион 300 миң сом жумшоо пландалууда. Дүйнөлүк көчмөндөр оюндарын ар 2 жылда эмес, ар 4 жылда өткөрүүнү Жогорку Кеңештин депутаты Жанар Акаев сунуштаган. SUPER.KG порталы бул сунушту колдойсузбу же каршысызбы деген суроонун негизинде собол салды.
ЖАМАНКУЛОВ: "Түркия былтыр эле биз өткөрөлү деген сунушун берген, мындан башка да өлкөлөр бар"
Маданият, маалымат жана туризм министрлигинин Туризм департаментинин директору Азамат Жаманкуловдун пикиринде каражат жагын ойлонгондо Дүйнөлүк көчмөндөр оюндары Кыргыз өлкөсүндө эле өтө бере турган болсо, 4 жылда бир болгону жакшы.
"Көчмөндөр оюндары мындан кийинки жылдары башка өлкөлөргө берилгени жатат. Башка өлкөлөргө бериле турган болсо, эки жылда бир эле өткөрүп турган жакшы. Себеби Дүйнөлүк көчмөндөр оюндары жаңы форматта да, ал олимпиада оюндары сыяктуу калыптанып калган болсо, анда төрт жылда бир өткөрмөкпүз. Аталган иш-чара жаңы башталып жатат, элдин эсине тезирээк сиңиши керек, форматы калыптанганга чейин 2 жылда бир өтүп турганы оң.
Мындан кийин башка өлкөлөрдө өтө турган болсо чыгым жагы деле жолго коюлуп калмак. Түркия мамлекети былтыр эле "биз өткөрөлү" деген сунушун билдирген. 2018-жылдан кийин деле өткөрөбүз деп жатат. Мындан башка дагы Монголия, Орусиянын Алтай федерациясы өткөрөлү деген ойлорун айтышкан.
Быйылкы Көчмөндөр оюндарына бюджеттен каражат каралган. Калган каражатты табуу үчүн демөөрчүлөрдү издеп жатабыз. Каражат жагын ойлонуштурганда Көчмөндөр оюндарын бир мамлекет эле өткөрө бере турган болсо, 4 жылда бир болгону жакшы. Ал эми башка өлкөлөр улантып кете турган болсо, 2 жыл эмес, жыл сайын өтүп турганы деле жакшы болмок", - деди Жаманкулов.
БААТЫРБЕКОВ: "Бул оюндарды башка көчмөн элдер улантып өткөрүп турса жакшы болмок"
Жогорку Кеңештин "Кыргызстан" фракциясынан депутат Алмазбек Баатырбеков Көчмөндөр оюндарын башка өлкөлөр өткөрүүгө кызыкдар боло тургандай жолдорду табышыбыз керек деген оюн билдирди. "Көчмөндөр оюндары туристтерди тартуу, көчмөн элдин жашоосун таанытуу жана көчмөн элдер көп экенин көрсөтүү үчүн өткөрүлүп келүүдө. 2 жыл болобу, 4 жыл болобу ортодо кандайдыр бир убакыт өткөрүп, анан оюндарды уюштурган жакшы. Эң негизгиси, бул оюнду башка да көчмөн элдер улантып өткөрүп турса жакшы болмок. 2 жыл сайын уланып башка өлкөлөр өткөрүп кетсе, бул оюндардын деңгээли көтөрүлүп, тарыхы Кыргыз өлкөсүндө башталган деп биздин өлкөнүн имиджине жакшы таасир этмек.
Сентябрда оюндар бизде өтө турганы тууралуу көптөгөн өлкөгө маалымат берилген. Быйыл өткөргөндөн кийин башка өлкөлөрдөн "биз өткөрөлү" деген сунуш түшпөсө, анда өкмөт ойлонуп көрүп жаңы сунуштарды көтөрүп чыгышы керек. Аралыгын 4 жыл кылгандан кийин жаңыча форматта иштеп, башка өлкөлөр өткөрүүгө кызыга тургандай жолдорду табышыбыз керек", - деди Баатырбеков.
ЖЫЛКЫБАЕВ: "Бул маселени быйылкы Дүйнөлүк көчмөндөр оюндарын өткөргөндөн кийин талкуулаш керек"
Өкмөттүн Ысык-Көл облусундагы ыйгарым укуктуу өкүлү Узарбек Жылкыбаев Көчмөндөр оюндарын өткөрүүдөгү жылдардын аралыгын бир аз узартсак деген пикирде. "Иш-чараны 4 жылда бир өткөрүү туура, эл да сагынып калат. Каражат жагынан биздин өлкөнүн эле казынасына күч келет. Быйыл 300 миллион сом республикалык бюджеттен которулуптур. Туризмди өнүктүрүү багытында иш-чараны өткөрүү туура, бирок аралыгын алысыраак, 3 жылда бир өткөрсөк болот.
Бул маселени оюндарды өткөрүп алгандан кийин сүйлөшсөк болмок. Көчмөндөр оюндарын ар бир өлкө кезектешип өткөрө турган болсо, 2 жылда бир болуп турганын колдойм", - деди Жылкыбаев.
ИКРАМОВ: "Өлкөдө Көчмөндөр оюндарын өткөрүүдөн башка да каражаттын жетишсиздигинен чечилбеген маселелер көп"
Жогорку Кеңештин депутаты Тазабек Икрамов бюджетте каражат тартыш болуп жатканда Көчмөндөр оюндарын өткөрүү аралыгын узартуу кажет экенине токтолду. "Биздин өлкөдө курулбай жаткан мектеп, бала бакчалар жана башка көйгөйлөр көп, ошондуктан 4 жылда бир эле өтүп турганы жакшы. Биздин казынадан көптөгөн каражат кетип чыгымга учурап жатабыз. Бул Көчмөндөр оюндарын өткөргөндөн кийин биздин өлкөгө келген туристтердин агымы көбөйгөн болсо, анда тез-тезден өткөрүп турсак болмок. Тескерисинче, биздин өлкө көп чыгымга учурап жатат.
Башка өлкөлөр алып улантып кете турган болсо 2 жылда бир өткөрө берүү туура. Бирок андай болбой жатпайбы.
Ооба, туристтерди тартууга, улуттук маданиятыбызды таанытууга жардам берет, бирок каражат жагына келгенде өлкөнүн казынасына күч келип калууда", - деди Икрамов.
КАСЫМАЛИЕВА: "Көчмөндөр оюндарын 4 жылда бир өткөрүү биздин өлкө үчүн ыңгайлуу"
КСДП фракциясынан депутат Аида Касымалиева Көчмөндөр оюндарынын 4 жылда бир өтүшүн колдой турганын айтты. "Көчмөндөр оюндарынын 4 жылда бир өткөрүлүшүн мен колдойм. Себеби Олимпиада оюндары деле 4 жылда бир өткөрүлүп жатат. Биз бул убакта жогорку деңгээлде даярданууга үлгүрмөкпүз. Бул 4 жыл менен 2 жылдын айырмасы Кыргыз мамлекети үчүн абдан чоң. Ошол 2 жылда бир жумшаган акчаны 4 жылда жумшасак имидж жагынан да, туристтердин келиши жагынан жана эң башкысы, "Көчмөндөр оюндары" деген брендди алып калуу жагынан уттурбайбыз. Эки жылда бир өткөрсөк каражат жагынан кыйналып калабыз. Ошондуктан Көчмөндөр оюндарын 4 жылда бир өткөрүү биздин өлкө үчүн эң ыңгайлуу", - дейт Касымалиева.